Slecht slapen vergroot de kans op depressie. Dit verband tussen slapeloosheid en depressie is met name zichtbaar bij ouderen. Zowel slaapproblemen als depressie komen bij ouderen relatief vaak voor – en dan met name bij vrouwen.[1]
Amerikaanse wetenschappers onderzochten daarom of de behandeling van slaapproblemen niet alleen voor een betere nachtrust kan zorgen, maar ook depressie kan voorkomen. Het onderzoeksresultaat is veelbelovend.
Onderzoek slapeloosheid en depressie
Het Amerikaanse onderzoek volgde 300 zestigplussers met slaapproblemen en ervaring met depressie. Deze zestigplussers werden met cognitieve gedragstherapie (cgt) behandelt tegen insomnia.
De deelnemers die na 3 jaar van hun slapeloosheid genezen waren, hadden slechts 3% kans een depressie te ontwikkelen. Bij de deelnemers die na 3 jaar nog steeds slaapklachten meldden, was dat percentage maar liefst 28%.[2]
Risicofactoren depressie
Het is al langer bekend dat slaapproblemen de kans op een depressie verdubbelen. Het hierboven beschreven onderzoek toont aan dat het tegenovergesteld ook waar is: slaapproblemen genezen vermindert de kans op depressie.[3] Dit is een veelbelovend resultaat, omdat het mogelijk ook geldt voor andere risicofactoren voor depressie, zoals:[4]
- perfectionisme
- uitstelgedrag
- een negatief zelfbeeld
- snel angstig zijn
- prikkelbaarheid
- in zichzelf gekeerd zijn
- negatieve gedachtepatronen
In therapie voor slapeloosheid
Wanneer in therapie voor slapeloosheid?
We hebben allemaal wel eens tijden waarin we slecht slapen. Bijvoorbeeld als we in het dagelijks leven veel stress ervaren of redenen hebben ons zorgen te maken en veel te piekeren. Vaak gaat zo’n periode vanzelf weer voorbij. Is dit niet het geval en slaap je langdurig slecht, dan spreken we van slapeloosheid of insomnia. Slapeloosheid heeft vervelende gevolgen:[5]
- je voelt je overdag moe en slaperig
- je bent prikkelbaar en snel geïrriteerd
- je kunt je niet goed concentreren
- je hebt weinig interesse in dingen die je normaal gesproken wel interesseren
- je voelt je gestrest of paniekerig
- je bent somber
Hoe werkt therapie tegen slapeloosheid?
De oorzaak van slapeloosheid is vaak te herleiden tot conditionering. Door belemmerende routines en gewoontes heeft het lichaam zo lang slecht geslapen dat het niet meer ‘weet’ hoe het goed moet slapen.
Met cognitieve gedragstherapie (cgt) kan dat patroon doorbroken worden. Door middel van gesprekstherapie en huiswerkopdrachten leer je op de juiste manier om te gaan met de gedachten en emoties die een goede nachtrust in de weg staan.[6]
Slaapproblemen? Schakel hulp in
Om te voorkomen dat slecht slapen tot depressiviteit leidt, kun je vandaag nog professionele hulp inschakelen. Een van onze cognitieve gedragstherapeuten gaat graag online met je aan de slag. Op naar een goede nachtrust!
Veel gestelde vragen over slapen en depressie:
Wat zijn de risicofactoren voor depressie?
Naast genetische, biologische en externe factoren zijn er ook psychische factoren die een rol spelen bij de ontwikkeling van een depressie. Slapeloosheid is hiervan een bekend voorbeeld. Uit onderzoek blijkt dat de behandeling van slapeloosheid direct effect heeft op het voorkomen van depressie.
Maakt slecht slapen je depressief?
Langdurige slapeloosheid herken je aan prikkelbaarheid, stress of paniek, een slechte concentratie en somberheid. Op den duur kan slapeloosheid overgaan in depressieve gevoelens. Onderzoek toont aan dat de behandeling van slapeloosheid depressie kan voorkomen.
Hoe kom ik van slapeloosheid af?
Slapeloosheid wordt effectief behandeld met cognitieve gedragstherapie (cgt). Je leert in therapie op de juiste wijze om te gaan met emoties en gedachten die een goede nachtrust in de weg staan. Volgens onderzoek kan cgt daarmee het ontstaan van een depressie voorkomen!
Bronnen:
[1] GGZ Groep (z.d.). Slaapproblemen en slaapstoornissen. Via: Depressie.nl.
[2] A. Huiberts (2022, 4 april). Slaaptherapie bij ouderen. De Psycholoog. Via: Tijdschriftdepsycholoog.nl. Voor de originele onderzoekspublicatie, zie: M. R. Irwin et al. (2022). Prevention of incident and recurrent major depression in older adults with insomnia. A randomized clinical trial. JAMA Psychiatry 79(1). Via: Jamanetwork.com.
[3] A. Huiberts (2022, 4 april). Slaaptherapie bij ouderen. De Psycholoog. Via: Tijdschriftdepsycholoog.nl.
[4] Nederlands Jeugdinstituut (z.d.). Beschermende- en risicofactoren depressie. Via: Nji.nl.
[5] GGZ Groep (z.d.). Slaapproblemen en slaapstoornissen. Via: Depressie.nl.
[6] Idem.