• Wereldwijd actief!
  • Ma - Zo 24/7 geopend

Erkend GZ-psychologen

BIG-geregistreerd

Meer dan 1000

Tevreden klanten
GRATIS KENNISMAKEN?

Category Archives: Psychologie

Hoogsensitiviteit
Categories HSP, Psychologie, Therapie, Veelgestelde vragen

Hoogsensitiviteit: wat is het en hoe ga ik ermee om?

Ben je gevoelig voor prikkels? Merk je veel details in je omgeving op die anderen niet lijken te zien? Dan is er een kans dat je een hoogsensitief persoon (HSP, Highly Sensitive Person) bent. Ongeveer 1 op de 5 mensen is hoogsensitief en het komt evenveel voor bij mannen als vrouwen. Echter, er is nog niet veel onderzoek gedaan naar hoogsensitiviteit en dit maakt het soms lastig om de juiste informatie te vinden. In dit artikel vertellen we je meer over hoogsensitiviteit en hoe je er het beste mee om kunt gaan.

Wat is hoogsensitiviteit?

Hoogsensitiviteit is geen psychische klacht, stoornis of aandoening; het is een persoonlijkheidskenmerk, net zoals extraversie en introversie. De term hoogsensitief persoon is in de jaren 90 geïntroduceerd door psycholoog Elaine Aron. Zij beschrijft HSP als iemand die gevoeliger is voor omgevings-, sociale en emotionele prikkels.

Hoogsensitieve personen krijgen meer informatie binnen dan iemand zonder hoogsensitiviteit. Er ontbreekt als het ware een filter in het informatieverwerkingssysteem. Hierdoor kun je bijvoorbeeld details opmerken die niemand anders ziet en ook ben je gevoeliger voor licht, geur en geluid. Hierdoor kunnen hoogsensitieve personen sneller overprikkeld raken en de behoefte krijgen om zichzelf terug te trekken. [1]

Wat is hoogsensitiviteit

Hoe weet ik of ik hoogsensitief ben?

De term hoogsensitiviteit bestaat nog niet heel lang. Er is dan ook nog niet heel veel wetenschappelijk onderzoek naar gedaan. Hoogsensitiviteit kan zich bij ieder persoon anders uiten. Onderzoekers hebben echter wel een aantal veelvoorkomende kenmerken van hoogsensitieve personen ontdekt. Zo ben je als HSP extra gevoelig voor prikkels, kun je taken sneller en met minder fouten voltooien, maar na afloop kun je meer overprikkeling en stress ervaren dan personen die niet hoogsensitief zijn.

Daarnaast merk je veranderingen sneller op. Zo kun je het bijvoorbeeld sneller merken wanneer iemand zich anders gedraagt. Hoogsensitiviteit kan voordelen met zich meebrengen, maar er is ook een keerzijde. Zo kun je bepaalde dingen persoonlijk opvatten en kun je sneller overprikkeld raken. [2]

Dit zijn een aantal kenmerken van hoogsensitiviteit:

  • Details opmerken
  • Je wilt een ander graag helpen
  • Je kan je goed inleven in andere mensen
  • Creatief
  • Perfectionisme
  • Genieten van kunst, natuur of iets anders

Omgaan met hoogsensitiviteit

Hoogsensitiviteit hoeft geen problemen of klachten met zich mee te brengen wanneer je er goed mee om kunt gaan. Je omgeving kan een grote invloed hebben op hoe je je voelt, en daarom is het belangrijk om je te omringen met positieve personen en omstandigheden. Hieronder een aantal tips om om te gaan met jouw hooggevoeligheid.

Accepteer het

Hoogsensitiviteit is geen slecht iets. Het brengt juist veel voordelen met zich mee. Focus je dus niet op het negatieve, maar juist op de positieve aspecten. Accepteer jezelf en ontdek wat je nodig hebt om je goed te voelen. Leer je eigen grenzen kennen en wees niet bang om anderen teleur te stellen.

Plan tijd om te ontprikkelen

Als HSP ben je extra gevoelig voor prikkels en daarom is het erg belangrijk om de tijd te nemen om te ontprikkelen en te ontspannen. Plan dus genoeg momentjes om op te laden na een intensieve dag vol met indrukken.

Omgaan met hoogsensitiviteit

Professionele hulp

Wanneer je erachter komt dat je hoogsensitief bent, kan dit best overweldigend zijn. Hoe kun je nu het beste omgaan met al die prikkels? Een psycholoog kan de juiste ondersteuning bieden in dit proces. Samen onderzoeken jullie hoe je het beste om kunt gaan met de uitdagingen van hoogsensitiviteit. Wil je HSP therapie volgen vanuit je eigen vertrouwde omgeving? Onze online psychologen helpen je graag. Neem contact op of plan een gratis kennismakingsgesprek in.

     

    FAQ

    Word je geboren met hoogsensitiviteit?

    Je wordt geboren met hoogsensitiviteit. Je kunt het dus niet ontwikkelen op latere leeftijd en wanneer je hoogsensitief bent, ben je dit je hele leven. [2]

    Is hoogsensitiviteit een stoornis?

    Hoogsensitiviteit is geen stoornis. Het hoeft bovendien ook geen problemen te geven. Toch ervaart een hoogsensitief persoon (HSP) in veel gevallen wel enkele klachten door de gevoeligheid voor omgevingsprikkels. Hoogsensitiviteit wordt ook wel een persoonlijkheidskenmerk genoemd. [2]

    Kan je van hoogsensitiviteit afkomen?

    Hoogsensitiviteit is geen stoornis of aandoening die je kunt genezen of behandelen. Je wordt ermee geboren en het is een eigenschap die sommige mensen gewoon hebben.

     

    Bronnen:

    [1] Wat is HSP? | HSP Vlaanderen. (z.d.). HSP Vlaanderen. https://www.hspvlaanderen.be/nl/wat-is-hsp

    [2] Tulner, A. (2023). De 9 meestgestelde vragen over hoogsensitiviteit. Psychologie Magazine. https://www.psychologiemagazine.nl/artikel/9-vragen-hoogsensitiviteit/

    Hoe herken ik psychische klachten bij een ander
    Categories Angst, Psychologie, Stress, Trauma, Veelgestelde vragen

    Hoe herken ik psychische klachten bij een ander?

    Maak je je zorgen over iemand in je omgeving? Psychische klachten zijn anders dan fysieke klachten. Je kunt ze vaak niet zien, maar toch hebben ze een grote impact op iemands leven. Lijkt jouw partner, broer/zus, beste vriendin of een andere naaste niet lekker in zijn/haar vel te zitten? En vraag je je af wat je nu het beste kunt doen? Lees hier hoe je psychische klachten bij een ander kunt herkennen en hoe je hier mee om kunt gaan.

    Hoe herken je psychische klachten?

    Psychische klachten kunnen verschillende vormen aannemen. Zo kan iemand bijvoorbeeld last hebben van stress, somberheid, piekeren, paniekaanvallen, angst of eenzaamheid. Psychische klachten kunnen het dagelijks leven flink beïnvloeden en het kan er zelfs voor zorgen dat iemand minder plezier in het leven ervaart.

    Psychische klachten herkennen bij iemand anders kan best lastig zijn. Iedereen heeft wel eens een minder goede dag, maar wanneer is er nu sprake van een probleem? Volgens Thuisarts.nl [1] kun je psychische klachten herkennen aan:

    • Snel geïrriteerd zijn
    • Minder goede concentratie
    • Veel huilen
    • Slecht slapen
    • Meer alcohol drinken

    Bij ernstige psychische klachten kun je de volgende veranderingen merken:

    • Hij/zij wil geen contact met anderen
    • Erg somber; nergens meer van kunnen genieten
    • De persoon reageert heftig op kleine gebeurtenissen
    • Hij/zij is in de war of gedraagt zich vreemd
    • Gespannenheid 
    • Veel gewicht verliezen zonder duidelijke reden
    • De persoon doet bijna niks meer
    • Je voelt je niet meer veilig als je bij de persoon bent

    Hoe herken je psychische klachten

    Iemand met psychische klachten ondersteunen

    Wanneer je psychische klachten bij een ander herkent, vraag je je waarschijnlijk af wat je nu het beste kunt doen. Je kunt een persoon met mentale klachten al helpen door een luisterend oor te bieden. Probeer niet te oordelen en geef geen adviezen, maar luister en probeer hem/haar te begrijpen. 

    Het is ook belangrijk om goed voor jezelf te zorgen. Praat over je zorgen met familie en/of vrienden en maak ook gerust een afspraak met je huisarts. 

    Hulp zoeken

    Wil je hulp regelen voor een naaste met psychische klachten? Vraag de persoon wat voor soort hulp hij/zij zou willen en leg uit wat hulp precies inhoudt. Verwijs hem/haar door naar de huisarts of een andere hulpverlener. Er zijn bovendien ook telefonische hulplijnen waarmee jij of de persoon kan bellen voor advies.

    • MIND Korrelatie: 0900 1450
    • de Luisterlijn: 088 0767 000
    • 113.nl: 0800 0113

     

    Bronnen:

    [1] Ik maak me zorgen om iemand met psychische klachten | Thuisarts.nl. (2017, 20 april). Via: https://www.thuisarts.nl/psychische-klachten/ik-maak-me-zorgen-om-iemand-met-psychische-klachten

    Wat zijn de meest voorkomende psychische stoornissen
    Categories Angst, Burn-out, Depressie, Gedrag, Psychologie, Stoornis, Stress, Therapie, Trauma, Veelgestelde vragen

    Wat zijn de meest voorkomende psychische stoornissen?

    Psychische aandoeningen en stoornissen komen veel voor. Volgens een onderzoek van het Trimbos Instituut naar psychische aandoeningen heeft bijna de helft (48%) van de volwassenen in Nederland ooit één of meerdere psychische aandoeningen gehad. [1] Er zijn een hoop verschillende soorten mentale aandoeningen en stoornissen die een grote invloed kunnen hebben op het dagelijks leven. Wat zijn de meest voorkomende psychische stoornissen in Nederland? In dit artikel geven we antwoord op deze vraag.

    Angststoornissen

    Volgens het Trimbos Instituut had ongeveer 1 op de 4 volwassenen in Nederland het afgelopen jaar te maken met één of meerdere psychische aandoeningen. Van deze aandoeningen komen angststoornissen het vaakst voor. 15% van de volwassenen kampte afgelopen jaar met een angststoornis. [1]

    Wanneer je een angststoornis hebt, ervaar je een hevige angst zonder dat er echt gevaar is. Je kunt je bijvoorbeeld zorgen maken over je werk, gezondheid of iets heel anders. Deze angstgevoelens kunnen een grote invloed hebben op je dagelijks leven.

    Er zijn verschillende soorten angststoornissen. De meest voorkomende angststoornissen zijn fobieën, dwangstoornissen en hyperventilatie. [2] 

    Angststoornissen

    Stemmingsstoornis

    Naast angststoornissen komen stemmingsstoornissen het meest voor. Stemmingsstoornissen zijn aandoeningen die je stemming verstoren. Je hebt vaak last van sombere gevoelens en dit gevoel verdwijnt niet zomaar. Zo’n 1.2 miljoen Nederlanders kampen jaarlijks met een stemmingsstoornis.

    Stemmingsstoornis

    Depressie

    Een depressieve stoornis is de derde meest voorkomende psychische aandoening in Nederland. 24,9% van de Nederlandse bevolking krijgt ooit in het leven met een depressie te maken. Een depressieve stoornis kan op iedere leeftijd voorkomen, dus ook bij kinderen. 

    Wanneer je te maken krijgt met een depressie heb je langer dan twee weken last van bijvoorbeeld neerslachtigheid, onrust, prikkelbaarheid en concentratieproblemen. Ook gedachten aan de dood of zelfdoding kunnen voorkomen bij een depressie. Echter, een depressie is goed te behandelen. 

    Depressie

    Andere veelvoorkomende psychische stoornissen

    Er zijn uiteraard nog veel meer psychische stoornissen. Andere aandoeningen die veel voorkomen zijn bijvoorbeeld een paniekstoornis, sociale fobie, alcoholstoornis en ADHD. Voor deze stoornissen kan hulp worden gezocht, zowel bij de algemene gezondheidszorg (huisarts, bedrijfsarts) als de geestelijke gezondheidszorg (psycholoog of psychiater). [1]

       

      Bronnen: 

      [1] Castagna, G. (2022). Cijfers psychische gezondheid. Trimbos-instituut. https://www.trimbos.nl/kennis/cijfers/psychische-gezondheid-ggz/ 

      [2] Korevaar, L. (2015, 31 mei). PSYCHISCHE AANDOENINGEN | begeleid leren. Begeleid Leren | Begeleid Leren. https://www.begeleidleren.nl/?page_id=511

      Snel overprikkeld
      Categories Burn-out, Depressie, Psychologie, Stoornis, Stress, Therapie

      Snel overprikkeld? Zo overleef je de sociale activiteiten in de zomer

      De zomer is in volle gang. Of je nu al vakantie hebt of niet, de zomer brengt veel sociale activiteiten met zich mee. Van borrelen met vrienden tot bruisende feestjes. Hartstikke leuk, maar als je snel overprikkeld bent, kunnen deze sociale activiteiten in de zomer best uitdagend zijn. Het lijkt misschien raar dat jij een avondje op de bank boven een overvol terras kiest, maar dit is het helemaal niet.

      Of je nu introvert bent, hooggevoelig of simpelweg gevoelig bent voor externe prikkels, je kunt volop genieten van de zomer zonder jezelf te overbelasten. 

      Wat is overprikkeld zijn?

      Je hebt vast wel eens van de term ‘overprikkeld zijn’ gehoord. Maar wat houdt het nu eigenlijk in? En wanneer weet je dat je last hebt van overprikkeling? 

      Je bent overprikkeld als je overweldigd raakt door sensorische informatie uit de omgeving. Prikkels kunnen verschillende vormen aannemen, zoals geluiden, aanrakingen, sociale interacties. De meeste prikkels worden normaal gesproken door het brein verwerkt, maar wanneer dit niet meer goed lukt, raak je overprikkeld.

      Wanneer iemand overprikkeld is, kan dit leiden tot een overweldigend gevoel. Maar ook kun je last krijgen van stress, angst en vermoeidheid. Je kunt moeite krijgen met concentreren en je hebt de behoefte om je terug te trekken om te herstellen van de prikkels. [1]

      Wat is overprikkeld zijn

      De spanning van externe prikkels

      Het leven gaat gepaard met veel prikkels. Onze maatschappij is gericht op presteren op werk of school, sporten en sociale activiteiten. En dit allemaal tegelijk. Dit kan voor veel mensen drukte en prikkels met zich meebrengen. Introverte mensen hebben een hoger spanningsniveau dan extraverte mensen. Dit betekent dat prikkels van buitenaf al snel te veel kunnen zijn. 

      Niemand is volledig extravert of introvert, maar uit iemands hersenactiviteit kan wel worden opgemaakt of iemand meer extravert of introvert is van zichzelf. Personen met een extravert brein gaan sneller op zoek naar prikkels, terwijl introverte personen meer tijd nodig hebben om te ontprikkelen.

      De zomer kan veel vragen voor introverte of hooggevoelige personen dankzij de vele sociale activiteiten die worden georganiseerd. Het is belangrijk dat je zelf ontdekt wat jij fijn vindt zodat je niet al je energie op maakt en kunt genieten van de zomer. En hier kunnen onderstaande tips bij helpen. [2]

      Tips om overprikkeling tegen te gaan 

      Je kan dus overprikkeld raken wanneer je meer informatie binnenkrijgt dan dat je brein kan verwerken. Heb je veel leuke uitjes gepland deze zomer? Gebruik onze tips om overprikkeling tegen te gaan. 

      Waar haal je energie uit?

      Om overprikkeling tegen te gaan, is het belangrijk om jezelf af te vragen waar je energie uit haalt en waar niet. Vind je het bijvoorbeeld leuk om je familie te bezoeken? Maar is een groep van meer dan 10 mensen te veel? Plan de bezoekjes dan met minder dan 10 personen. Stem je activiteiten af op jouw behoeften en voorkom dat je overprikkeld raakt. 

      Plan tijd voor jezelf in

      Heb je een vol weekend? Het helpt om tijd voor jezelf in te plannen om op te laden. Gun jezelf de tijd om bij te komen van sociale bijeenkomsten of andere evenementen. Het is belangrijk om af ten toe niks te doen en volledig te ontspannen.

      En raak je nu wel overprikkeld? Het is helemaal niet erg om tijd voor jezelf te pakken. Er zijn genoeg mensen die hetzelfde ervaren als jij. Heb je veel last van overprikkeling? En heeft dit effect op jouw dagelijks leven? Dan kan het goed zijn om professionele hulp te zoeken. Acute overprikkeling kan namelijk een oorzaak zijn van onder andere een burn-out. Onze online psychologen helpen je graag bij het vinden van de oorzaak van de overprikkeling en helpen toekomstige overprikkeling te voorkomen. 

         

        FAQ

        Wat zijn symptomen van overprikkeling?

        Overprikkeling is niet zichtbaar voor anderen, maar toch kan het jou vervelende symptomen geven. De symptomen kunnen variëren per persoon en zijn afhankelijk van de gevoeligheid voor externe stimulatie. Dit zijn enkele veelvoorkomende symptomen van overprikkeld zijn:

        • Overweldigend gevoel
        • Vermoeidheid
        • Prikkelbaar
        • Concentratieproblemen
        • Hoofdpijn
        • Verhoogde hartslag
        • Overgevoeligheid voor geluid, licht, geur en aanraking

        Wat veroorzaakt overprikkeling?

        Wat overprikkeling veroorzaakt, is voor iedereen anders. Het is vaak een combinatie van interne en externe factoren. Je kunt bijvoorbeeld overprikkeld raken door sociale interacties, gebrek aan rust of slaap of veranderingen in je routine. Daarnaast zijn sommige mensen van nature gevoelig voor prikkels en kunnen zij sneller overweldigd raken. 

        Wat zijn de gevolgen van overprikkeld zijn?

        Wanneer je een lange tijd overprikkeld bent, kan dit gevolgen hebben. Je lichaam produceert namelijk stresshormonen die kunnen zorgen voor hoofdpijn, verhoogde hartslag, vermoeidheid en slaapproblemen. Ook kun je moeite krijgen met concentreren en sneller geïrriteerd raken. Bovendien kun je ook tijd nodig hebben om bij te komen.

         

        Bronnen:

        [1] Psyned. (2023, 15 februari). Overprikkeld: wat kun je er tegen doen? | Psyned. https://www.psyned.nl/overprikkeld/

        [2] Telegraaf (2023, 19 juli). Zo kom je de zomer door als je snel overprikkeld raakt. Telegraaf.nl

        Waarom autisme bij vrouwen vaak op latere leeftijd wordt ontdekt
        Categories Gedrag, Psychologie, Therapie

        Waarom autisme bij vrouwen vaak op latere leeftijd wordt ontdekt

        Autisme komt voor bij 1% van de Nederlandse bevolking. Dit komt neer op zo’n 170.000 mensen. Echter, in de praktijk krijgen veel minder mensen de diagnose autismespectrumstoornis (ASS). [1] Vooral bij vrouwen wordt autisme minder goed herkend. Hierdoor wordt de diagnose bij vrouwen vaker gemist of pas op latere leeftijd ontdekt. Maar hoe kan dit? En welke symptomen kunnen wijzen op autisme? Hier lees je alles over waarom autisme bij vrouwen vaak op latere leeftijd wordt ontdekt. 

        Wat is autisme?

        Autisme, tegenwoordig ook wel autismespectrumstoornis (ASS) genoemd, is volgens de Nederlandse Vereniging voor Autisme een verzamelnaam voor gedragskenmerken die te maken hebben met een kwetsbaarheid op de volgende gebieden: sociale interactie, communicatie, flexibiliteit in denken en handelen, prikkelverwerking en het filteren en integreren van informatie. [1]

        Autisme kan bij iedereen voorkomen, zowel kinderen als volwassenen, ongeacht het intelligentieniveau en de leeftijd. Het kan zich op verschillende manieren uiten en komt in verschillende gradaties. Wat autisme precies inhoudt, kan daarom per persoon verschillen. 

        Wat is autisme

        Waarom wordt autisme bij vrouwen vaak laat ontdekt?

        Volgens het Autisme Centrum Groningen komt autisme bij vrouwen op latere leeftijd steeds vaker voor. Vaak zijn de klachten al langere tijd aanwezig, maar werden deze nooit geassocieerd met autisme. Er wordt dus pas op latere leeftijd herkend waar bepaalde problemen vandaan komen. 

        Een reden waarom de symptomen van autisme niet eerder herkend worden, is omdat vrouwen de klachten vaak camoufleren. Zo laten vrouwen het bijvoorbeeld niet altijd weten wanneer zij overprikkeld zijn. Dit kan komen omdat ze bang zijn om niet serieus te worden genomen. Omdat vrouwen de klachten proberen te camoufleren, kan autisme zich uiten in minder opvallende manieren. Denk bijvoorbeeld aan het bewegen van je been onder de tafel of het imiteren van gedrag van anderen. 

        Het camoufleren van autisme of het niet weten hoe je ermee om kan gaan, kan leiden tot psychische klachten, zoals chronische vermoeidheid of overprikkeling. Wanneer de problemen toenemen, besluiten vrouwen in sommige gevallen toch een onderzoek uit te laten voeren. En hier kan heel onverwachts de diagnose autismespectrumstoornis uitkomen. [2]

        Symptomen van autisme bij vrouwen

        Symptomen die kunnen wijzen op autisme worden bij vrouwen vaak pas op latere leeftijd bekend. Omdat zij een lange tijd rondlopen met bepaalde klachten, zoals concentratieproblemen of een overweldigend gevoel, kan de kans op psychische problemen groter worden. 

        Dit zijn veelvoorkomende symptomen van autismespectrumstoornis bij vrouwen: [2]

        • Chaos in het hoofd
        • Sociaal sterker dan mannen
        • Vaak goed in plannen en organiseren
        • Kunnen veel praten en vaak eenrichtingsverkeer
        • Angstgevoelens
        • Onzeker over zichzelf
        • Goed in observeren en het spiegelen van andermans gedrag
        • Gaan vaak over hun grenzen heen
        • Chronisch moe door compenseren

        Vrouwen met autisme lijken communicatief sterk, sociaal en flexibel. Daarom wordt autisme vaak niet herkend en over het hoofd gezien. Maar wanneer het ontdekt wordt, kan dit een grote opluchting zijn voor vrouwen. Ze weten eindelijk waar de klachten en problemen vandaan komen en begrijpen zichzelf vaak ook beter. 

        Symptomen van autisme bij vrouwen

        Hulp bij het omgaan met autisme

        De laatste tijd is er steeds meer aandacht voor autisme bij vrouwen. Ook wordt er steeds meer hulp geboden voor vrouwen die het op latere leeftijd ontdekken. Herken je symptomen van autisme bij jezelf? Of wil je beter leren omgaan met autisme? Dan kan een psycholoog je hierbij helpen. 

        De juiste hulp bij het omgaan met autisme is erg belangrijk. Wanneer je een lange tijd rondloopt met klachten of niet goed weet hoe je ermee om kunt gaan, kan autisme namelijk leiden tot andere klachten en diagnoses. Zo blijkt uit gegevens van het Nederlands Autisme Register dat 38% van de mensen met autisme last heeft van slaapproblemen en 40% heeft bijkomende psychische diagnoses, zoals ADHD en depressie. [3]

        Er is geen behandeling voor autisme, maar je kunt er wel beter mee leren omgaan. Onze online psychologen helpen je hier graag bij. We geven persoonlijk advies en plannen een gesprek bij een psycholoog die 100% bij je past. Plan hier een kennismakingsgesprek.

           

          FAQ

          Hoe vaak komt autisme voor?

          Volgens internationaal onderzoek komt autisme voor bij 1% van de bevolking. In Nederland hebben ongeveer 170.000 mensen een vorm van autisme. Volgens de GGZ Standaarden wordt autisme vaker gediagnosticeerd bij mannen dan bij vrouwen. [3]

          Wat zijn kenmerken van autisme?

          Autisme of autismespectrumstoornis (ASS) is voor iedereen anders en komt voor in verschillende gradaties. Dit betekent dat de kenmerken ook bij iedereen anders kunnen zijn. Een aantal veelvoorkomende kenmerken zijn problemen bij prikkelverwerking, moeite met communiceren en beperkingen in sociale interactie. [4]

          Hoe kan ik testen op autisme?

          Autisme of een vorm van autisme kan niet worden vastgesteld door lichamelijk onderzoek. Het kan enkel worden gediagnosticeerd aan de hand van gedragskenmerken. Hier worden vragenlijsten, interviews en observaties voor gebruikt. [3]

           

          Bronnen:

          [1] NVA, Nederlandse Vereniging voor Autisme. (2023, 13 maart). NVA – Wat is autisme? https://www.autisme.nl/over-autisme/wat-is-autisme/

          [2] Heslinga, C. (2021). Autisme bij vrouwen op latere leeftijd. Autisme Centrum Groningen. https://www.autismecentrum-groningen.nl/autisme-bij-vrouwen-op-latere-leeftijd/

          [3] GGZ standaarden. (z.d.). https://www.ggzstandaarden.nl/zorgstandaarden/autisme/over-autisme/wat-is-autisme/wat-kenmerkt-autisme

          [4] Psyned. (2022, 28 juli). Wat is autisme? en wat zijn de kenmerken van autisme | Psyned. https://www.psyned.nl/autisme/

          1 2 3 … 10
          Hoi, Hoe kunnen we je helpen?