Het effect van klagen op je mentale gezondheid

Wij Nederlanders zijn er maar al te goed in: klagen. Onderzoek wijst echter uit dat teveel negativiteit schadelijk is voor zowel je mentale als je fysieke gezondheid. Sandra Brandt, auteur van het boek Klaagvrije Maandag, pleit voor minder klagen en meer positiviteit.[1]

Het gevaar van teveel klagen

Klagen, en negativiteit in het algemeen, heeft een aanzienlijk effect op onze mentale én fysieke gezondheid. Allereerst zorgt klagen voor negatieve emoties: irritatie, frustratie, wanhoop, boosheid en verdriet. Dat maakt je dag er niet leuker op.

Die negatieve emoties zorgen daarnaast voor een stressreactie in je lichaam. Je maakt bepaalde stresshormonen aan en krijgt een verhoogde hartslag en ademhaling. Ben je erg negatief ingesteld, dan heeft dit op de lange termijn grote gevolgen: meer kans op ziekten en zelfs een verminderde levensverwachting.[2]

Negativiteitsbias

Het slechte nieuws? Klagen doen we van nature. Evolutionair gezien is het handig te focussen op de dingen die misgaan. Zo kunnen we die dingen in de toekomst verbeteren of voorkomen. We hebben daarom een zogenaamde ‘negativiteitsbias’: we zijn geneigd eerder stil te staan bij dingen die misgaan, dan bij dingen die goed gaan.

“(…) Adults display a negativity bias, or the propensity to attend to, learn from, and use negative information far more than positive information.”[3]

Met andere woorden: als de trein vertraging heeft, staan we te vloeken en te tieren. Als de trein op tijd rijdt, merken we dat niet eens op.

Klagen afleren

Het goede nieuws? Je kunt teveel klagen afleren. Brandt motiveert je in haar boek een klaagvrije maandag uit te proberen. Een paar tips:

  • Stop met overdrijven. We zijn snel geneigd negativiteit te overdrijven. De trein heeft áltijd vertraging. Die collega is áltijd te laat. Er is áltijd file. Realiseer je dat dit overdrijven door die negativiteitsbias komt en probeer meer te relativeren. Is het echt áltijd zo? Waarschijnlijk niet.
  • Stop met focussen op dingen die je niet onder controle hebt. De trein, die collega, het verkeer… je hebt er geen controle over. Dat maakt het ook zo frustrerend als niet gebeurt wat jij wil. Leg je erbij neer dat je over veel zaken geen controle hebt en dat het dus ook geen zin heeft er veel aandacht aan te besteden.
  • Onderneem actie om de situatie te verbeteren. Vaak kan je wel iets doen om de situatie waarover je klaagt te verbeteren. Neem een boek mee voor als de trein vertraging heeft. Zorg ervoor dat je je collega het eerste half uur van de dag niet nodig hebt. Vertrek eerder van huis of luister een interessante podcast terwijl je in de file staat.

“Kijk (…) naar je eigen behoefte: waarom vind je dit zo vervelend? Misschien kun je daar iets aan doen.”[4]

Sandra Brandt

Cognitieve gedragstherapie

Vind je het lastig van negatieve gedachten af te komen? Je hoeft geen serieuze psychische problemen te hebben om eens (online) bij een psycholoog langs te gaan. Cognitieve gedragstherapie, een effectieve therapievorm die veel psychologen hanteren, is erop gericht belemmerende negatieve gedachten te herkennen en te vervangen met positieve gedachten.[5]

    Vraag een gratis en vrijblijvende kennismaking aan:

     

    Veel gestelde vragen over klagen:

    Hoe kan je minder klagen?

    We zijn van nature geneigd te focussen op negativiteit. Maar je kunt jezelf wel aanleren minder te klagen. Stop met focussen op de dingen die je niet onder controle hebt, bijvoorbeeld. Onderneem daarnaast – indien mogelijk – actie om de situatie waarover je klaagt te verbeteren. Cognitieve gedragstherapie helpt als je problemen ondervindt met negativiteit.

    Is klagen slecht voor je?

    Ja, teveel klagen is zowel slecht voor je mentale als fysieke gezondheid. Klagen zorgt voor negatieve emoties die een stressreactie in je lichaam veroorzaken. Op de lange termijn heeft klagen daarom serieuze gezondheidsgevolgen. Gelukkig kan je klagen afleren!

    Waarom klagen we?

    Wij Nederlanders zijn er nogal goed in: klagen. Maar klagen is ook evolutionair te verklaren. Een focus op iets wat misgaat zorgt er hopelijk voor dat dit in de toekomst niet meer gebeurt. Gelukkig kan je deze ‘negativiteitsbias’ herkennen en de negatieve gevolgen van teveel klagen voorkomen.

     

    Bronnen:

    [1] Brandt. S. (2020). Klaagvrije maandag: 7 sleutels voor een opgewekter en rijker leven. AnderZ; voor meer informatie over Brandts werk, zie: Sandrabrandt.nl.

    [2] Frederickson, B. (2021). Positivity: Groundbreaking Research to Release Your Inner Optimist and Thrive. One World.

    [3] Vaish, A., Grossmann, T., & Woodward, A. (2008). ‘Not all emotions are created equal: The negativity bias in social-emotional development’, Psychological Bulletin 134(3), p. 383-403. Via: Psycnet.apa.org.

    [4] Brandt. S. (2020). Klaagvrije maandag: 7 sleutels voor een opgewekter en rijker leven. AnderZ.

    [5] Frederickson, B. (2021). Positivity: Groundbreaking Research to Release Your Inner Optimist and Thrive. One World.

    Hallo, hoe kunnen we je helpen?