EMDR-therapie wordt ingezet bij mensen die last hebben van een posttraumatische stress-stoornis (PTSS). EMDR is in 1989 bedacht door de Amerikaanse psychologe Francine Shapiro. Sinds die tijd heeft de therapievorm zich op basis van flink wat onderzoek verder ontwikkelt. Uit al dat onderzoek is inmiddels gebleken dat EMDR bijzonder effectief is, zowel bij acute als chronische PTSS.
Voor wie is EMDR-therapie?
Veel van ons maken tijdens ons leven wel eens (of meerdere keren) een traumatische gebeurtenis mee; een gebeurtenis die veel impact heeft en tijd kost om te verwerken. Soms lukt het ons die gebeurtenis zelf een plekje te geven, maar soms ook niet. EMDR-therapie helpt mensen die in het dagelijks leven last blijven houden van een traumatische ervaring. Voorbeelden van gebeurtenissen die trauma kunnen veroorzaken zijn:
- een ernstig ongeval, zoals een auto-ongeluk of een brand
- een geweldsincident, zoals een mishandeling of overval
- seksueel geweld, zoals een aanranding of verkrachting
- een natuurramp, zoals een orkaan of overstroming
- oorlogssituaties
- ernstige ziekte
- verlies, bijvoorbeeld van een geliefde, relatie, baan of zelfs iets abstracts als autonomie of zelfbeschikking
Posttraumatische stress-stoornis
Mensen die het niet lukt zo’n traumatische ervaring op eigen kracht te verwerken, blijven soms jarenlang last houden van de gevolgen ervan. We spreken dan van een posttraumatische stress-stoornis of traumagerelateerde angststoornis. Dit beïnvloedt het dagelijks leven soms op ingrijpende wijze. Symptomen van PTSS zijn:
- nare herinneringen, flashbacks, herbelevingen en nachtmerries
- het vermijden van situaties die aan het trauma doen denken
- angst en paniekaanvallen
- somberheid, piekeren en zich veel zorgen maken
- stress, waakzaamheid, onrust en een verhoogde alertheid
- schaamte, schuldgevoelens en een negatief zelfbeeld
- snel geïrriteerd zijn of een kort lontje hebben, boosheid en agressiviteit
- slaap- en concentratieproblemen
- onverklaarbare lichamelijke klachten
Wat is EMDR-therapie?
EMDR is een afkorting van eye movement desensitization and reprocessing. Die naam zegt het al: aan de hand van oogbewegingen wordt geprobeerd het trauma opnieuw te verwerken. Dat klinkt vager dan het is.
Die theorie waarop EMDR gebaseerd is heeft te maken met de manier waarop je brein herinneringen opslaat. Het idee is dat bepaalde ervaringen na verloop van tijd als herinneringen in je ‘langetermijngeheugen’ terechtkomen. Zodra je ze weer voor de geest haalt, komen ze in het ‘werkgeheugen’ terecht. Het werkgeheugen heeft echter maar een beperkte capaciteit. Als je tegelijkertijd andere stimuli krijgt, blijft er maar weinig ruimte over voor de herinnering. De herinnering wordt daardoor in een andere, vaak kleinere, vagere, en minder overweldigende vorm, weer in het langetermijngeheugen opgeslagen.
Hoe werkt EMDR-therapie?
Met EMDR-therapie wordt dit proces actief in gang gezet. De EMDR-therapeut begeleidt je terwijl je het trauma voor de geest haalt. Je wordt gevraagd te focussen op specifieke beelden, gedachten en gevoelens. Vervolgens krijg je afleidende stimuli die van beide hersenhelften aandacht vragen. Vaak moet je met je ogen de handbewegingen van de therapeut volgen, maar het kan ook zijn dat je een koptelefoon op krijgt en afwisselend links en rechts geluiden hoort.
Na een tijdje wordt even een pauze ingelast. De therapeut vraagt je dan naar je ervaringen. Vaak komen tijdens dit proces allerlei nieuwe gedachten en gevoelens op. Soms voel je zelfs lichamelijk veranderingen. Vervolgens wordt de opdracht herhaalt. Alleen nu is het de bedoeling dat je zoveel mogelijk op die veranderingen focust.
Het resultaat van EMDR-therapie
EMDR-therapie werkt in serie van dit soort ‘sets’. De therapie zorgt ervoor dat de herinnering minder lading krijgt en in die nieuwe vorm opnieuw in het langetermijngeheugen wordt opgeslagen. Het kan zelfs zo zijn dat je er positieve aspecten aan gaat verbinden. Zo kun je in de toekomst gemakkelijker aan het trauma terugdenken, zonder dat dit je meteen overweldigt. Ook zullen de herinneringen aan het trauma je minder snel overvallen.
Voor- en nadelen EMDR-therapie
Nadelen EMDR-therapie
EMDR-therapie is emotioneel zwaar. Niet iedereen is er direct aan toe over een trauma te praten en het bewust zo helder mogelijk voor de geest te halen. Het is daarom belangrijk een professionele en ervaren therapeut in te schakelen. Die kan je stap voor stap in dit proces begeleiden en zal je niet forceren. Het is bovendien mogelijk dat er in eerste instantie nieuwe negatieve of heftige beelden en emoties naar boven komen. Veel mensen hebben hier na een EMDR-sessie dan ook enkele dagen last van en klagen daardoor ook over vermoeidheid.
Voordelen EMDR-therapie
De voordelen wegen in de meeste gevallen gelukkig op tegen de nadelen. Zo werkt EMDR-therapie vaak bijzonder snel, waardoor het niet nodig is jarenlang met een psycholoog over het trauma te praten. Het kan de klachten zelf zo veel verminderen, dat aan het eind van de behandeling geen sprake van PTSS meer is. Voor veel mensen met traumaklachten zorgt EMDR-therapie dan ook voor enorme verbeteringen in het dagelijks functioneren.
Gratis kennismaken met een psycholoog?
Vraag direct een vertrouwd online gesprek aan met een van onze online psychologen. Wil je meer weten over de kosten voor online therapie? Bekijk dan onze pagina met tarieven & vergoedingen.