Er zijn heel veel verschillende termen in de psychologie. Een daarvan is ‘eerstelijns psychologie’. Als je niet bekend bent in deze wereld, snappen we heel goed dat deze termen voor verwarring kunnen zorgen. Daarom leggen we je vandaag uit wat er nu precies bedoeld wordt met eerstelijns psychologie en wanneer het overgaat in tweedelijns psychologie.
Wat is een eerstelijns psycholoog?
Er zijn twee verschillende lijnen van psychologie: eerstelijns en tweedelijns. Dit onderscheid wordt gemaakt door de Nederlandse overheid omdat het zo eenvoudiger is om mensen met psychische problemen te voorzien van de juiste geestelijke gezondheidszorg. [1]
Eerstelijns psychologie bestaat uit de hulp die wordt verleend door de huisarts, POH-GGZ en de psychologen in de basis ggz. We noemen het de eerste lijn omdat deze hulp generalistisch, snel en toegankelijk is. [2] Eerstelijnsgezondheidszorg is bedoeld voor mensen met lichte tot matige psychische klachten. Denk hierbij aan klachten zoals stress, burn-out, angst en relatieproblemen. De behandeling duurt vaak kort.
De hulp van een eerstelijns psycholoog valt onder de generalistische basis-ggz. Je zou het dus ook onder deze naam kunnen kennen.
Wat is een tweedelijns psycholoog?
Je kunt door de eerste lijn doorverwezen worden naar de tweedelijns psycholoog. Dit gebeurt bij complexe problematiek en wanneer er een specialistische behandeling nodig is. Als we het hebben over tweedelijns psychologie, bedoelen we de hulp van een psycholoog of psychiater in de gespecialiseerde ggz. Je kunt de tweede lijn dus ook kennen als de gespecialiseerde ggz.
In de tweede lijn worden complexe psychische stoornissen behandeld. Ook word je vaak doorverwezen naar een tweedelijns psycholoog bij een combinatie van meerdere stoornissen of als er een duidelijk risico voor de persoon zelf of de omgeving bestaat. Deze behandelingen duren vaak langer en er wordt onderscheid gemaakt tussen zorg met verblijf en zorg zonder verblijf. [1]
Wat is het verschil tussen eerste en tweedelijns psychologie?
Het verschil tussen eerste en tweedelijns psychologie zit voornamelijk in de zwaarte van de psychische klachten. Bij lichte tot matige psychische klachten word je behandeld door een eerstelijns hulpverlener, vaak in de generalistische basis-ggz. Bij ernstige of complexe problematiek vindt de behandeling plaats in de tweede lijn waar je een gespecialiseerde behandeling ontvangt (gespecialiseerde ggz). Je begint vaak in de eerste lijn, maar kan worden doorverwezen naar de tweedelijns ggz.
De ernst van je klachten bepaalt dus welke zorg je nodig hebt. Op deze manier krijgen mensen met psychische problemen de juiste hulp op de juiste plaats.
Advies nodig?
Weet je niet zeker of jouw psychologische klachten onder eerstelijns psychologie vallen? Of wil je meer weten over eerstelijns psychologie? Onze psychologen geven je graag advies en kunnen vertellen welke behandeling het beste aansluit bij jouw klachten. Stel je vraag rechtstreeks aan ons of plan een gratis kennismaking.
Veelgestelde vragen over eerstelijns psychologie:
Is ggz eerste of tweedelijns psychologie?
De ggz bestaat zowel uit eerste als tweedelijns psychologen. De eerstelijns psychologie wordt ook wel generalistische basis-ggz genoemd. De tweedelijns psychologie valt onder de gespecialiseerde ggz. Afhankelijk van de ernst van je klachten word je verwezen naar de juiste vorm van zorg binnen de ggz.
Hoeveel kost een eerstelijns psycholoog?
De kosten van eerstelijns psychologie binnen de ggz worden vergoed door je basisverzekering. Je betaalt wel altijd je eigen risico. Ga je naar een psycholoog buiten de ggz? Dan betaal je de kosten in veel gevallen zelf. Hier lees je meer over de kosten van een online psycholoog.
Kan ik ook naar een eerstelijns psycholoog buiten de ggz?
Ja, dat kan. Tegenwoordig gaan veel Nederlanders naar psychologen buiten de reguliere ggz. Dit heeft veelal te maken met de lange wachttijden binnen de ggz. Zij gaan naar een vrijgevestigde psycholoog omdat ze hier sneller terecht kunnen en geen verwijzing van een arts nodig hebben.
Bronnen:
[1] Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. (2025, maart 12). Psychische hulp door huisarts of andere zorgaanbieders binnen ggz. Geestelijke Gezondheidszorg (Ggz) | Rijksoverheid.nl. https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/geestelijke-gezondheidszorg/psychische-hulp-huisarts-of-ggz
[2] Zo werkt de ggz – Hoe de geestelijke gezondheidszorg is georganiseerd. (z.d.). De Nederlandse GGZ. https://www.denederlandseggz.nl/over-de-sector/zo-werkt-de-ggz