Het aantal verschillende zorgverleners in de geestelijke gezondheidszorg is groot. Voor een buitenstaander is het vaak onduidelijk wat elk type zorgverlener nu precies doet. In de volksmond worden psychologische termen en titels van hulpverleners dan ook regelmatig door elkaar gebruikt. Twee specialisten wiens vakgebieden dicht bij elkaar liggen, maar wel degelijk verschillen, zijn de psychotherapeut en de psychiater. Wat is het verschil tussen die twee? En is een psychiater eigenlijk ook een psychotherapeut?
Wat is een psychotherapeut?
Opleiding
Als je psychotherapeut wil worden, moet je een specifieke vooropleiding hebben afgerond. Een vierjarige universitaire studie psychologie, pedagogiek of gezondheidswetenschappen is verplicht. Hierbij moet de afstudeerrichting geestelijke gezondheidskunde gekozen zijn. Ook een artsexamen of doctoraalexamen in de psychologie geeft je toegang tot de opleiding tot psychotherapeut.
De opleiding tot psychotherapeut duurt nog eens vier jaar, waarvan het grootste gedeelte bestaat uit het opdoen van praktijkervaring. Psychotherapeuten in opleiding moeten ook verplicht zelf in ‘leertherapie’. Zo weten ze zelf dus ook precies hoe het is om psychotherapie te ondergaan.
Titel
Na het afronden van de opleiding moet een psychotherapeut zich laten registreren in het BIG-register. Dit register wordt door de overheid beheerd en functioneert in de praktijk als een soort keurmerk van deskundigheid voor artsen en andere hulpverleners in de gezondheidszorg. In het BIG-register staan alle bevoegdheden van de hulpverlener vermeld. Ook staat omschreven aan welke eisen hij of zij dient te voldoen. De registratie wordt elke vijf jaar herzien. Psychotherapeuten zijn dan ook verplicht regelmatig cursussen te volgen om hun kennis up-to-date te houden en aan de eisen van het BIG-register te blijven voldoen. De titel van psychotherapeut is in Nederland beschermd.
Psychotherapie
Een psychotherapeut behandelt mensen die ernstig geestelijk lijden of complexe psychische klachten hebben. Psychotherapie is daarom vaak intensief en langdurig. Hiermee onderscheidt de psychotherapeut zich van de (gz-)psycholoog, die vaak minder heftige psychische problemen behandelt.
Wat is een psychiater?
Opleiding
Een psychiater is op de eerste plaats een arts. Om psychiater te worden, moet je namelijk de zesjarige opleiding geneeskunde hebben afgerond. Daarna volg je de opleiding tot psychiater, die vier en een half jaar duurt. Tijdens deze opleiding specialiseer je je in kinder- en jeugdpsychiatrie, volwassenenpsychiatrie of ouderenpsychiatrie. Ook kan gekozen worden voor een focus op bepaalde deelgebieden, zoals verslavingspsychiatrie, ziekenhuispsychiatrie of psychiatrie voor geestelijk gehandicapten.
De opleiding tot psychiater besteedt aandacht aan verschillende vakgebieden, zoals klinische psychiatrie, spoedeisende psychiatrie en ambulante psychiatrie. Ook het vakgebied van psychiatrische psychotherapie komt aan de orde. Hiermee is de opleiding tot psychotherapeut volledig in de opleiding tot psychiater geïntegreerd.
Titel
Ook de titel van psychiater is beschermd en je vindt psychiaters ook terug in het BIG-register. Het grootste verschil met een psychotherapeut is dat een psychiater een medisch specialist is.
Psychiatrie
Omdat een psychiater arts is, heeft hij of zij de bevoegdheid medicatie voor te schrijven, lichamelijk onderzoek uit te voeren, en laboratoriumtests aan te vragen en de resultaten daarvan te beoordelen. Psychiaters spelen daarom een belangrijke rol in de behandeling van patiënten bij wie medicatie noodzakelijk is. Dit is bijvoorbeeld het geval bij mensen met schizofrenie, dwangstoornissen of heftige verslaving. Ook psychoses en bepaalde persoonlijkheidsstoornissen worden met medicatie behandeld. Vaak werken verschillende specialisten bij een dergelijke behandeling samen. Sta jij bijvoorbeeld voor een zware depressie onder behandeling bij een psycholoog? Dan moet er alsnog een psychiater aan te pas komen om jou antidepressiva te mogen voorschrijven.
Een afgestudeerd psychiater is dus ook psychotherapeut. Maar waar een psychotherapeut zich het meest op psychotherapie focust, bekijkt een psychiater zijn patiënten vanuit een medisch perspectief.
Vraag hieronder vrijblijvend een kennismaking aan met een van onze online psychologen.