Uit recent onderzoek van ArboNed bleek dat in 2024 bijna 25% van het verzuim op de werkvloer werd veroorzaakt door stress. Ook de duur van het verzuim nam toe. Bij een burn-out waren werknemers gemiddeld tien maanden afwezig. [1]
Veel mensen die een burn-out hebben of hebben gehad, krijgen met vooroordelen te maken. ‘Je bent nog zo jong, dan kun je echt geen burn-out hebben.’ of ‘Burn-outs komen alleen voor bij drukke banen in de top van het bedrijfsleven.’ Dit zijn slechts twee van de vele vooroordelen die mensen hebben over burn-outs. Maar kloppen ze eigenlijk wel?
1. Een burn-out zit tussen de oren
Volgens onderzoek van ArboNed en HumanCapitalCare bleek dat het verzuim door stress in 2024 is gestegen. Ongeveer één op de vier verzuimdagen komt door stress, zegt ArboNed. [2] Toch is er een belangrijk verschil tussen stress en een burn-out. Een burn-out ontstaat doordat je een lange tijd chronische stress hebt ervaren. Er is pas sprake van een burn-out als een deskundige je heeft verteld dat je moet stoppen met werken. Alles hiervoor noemen we stressklachten.
‘Een burn-out zit tussen de oren.’ Dit is een heel bekend vooroordeel wat vooral een aantal jaren geleden, toen burn-out nog niet heel bekend was, nog veel werd gezegd. Organisatie- en arbeidspsycholoog Tosca Gort ontkracht dit vooroordeel. Een burn-out zit niet tussen de oren en de klachten zijn er wel degelijk.
2. De jonge generatie kan niets meer hebben
Vooral veel ouderen zeggen dat de jonge generatie niets meer kan hebben. Vroeger waren ze namelijk helemaal niet bezig met stress over werk. Hier heeft Gort wel een verklaring voor.
“Emoties zijn van alle tijden. Maar als je je zorgen maakt omdat je niet genoeg te eten hebt (zoals in de Hongerwinter tijdens de Tweede Wereldoorlog,), dan denk je niet: zal ik die werkdag afmaken? Als er nu iets is, neemt dat alles over.” [2] Vroeger was stress over werk niet een van de dingen waar je mee bezig was. Er waren toen andere problemen.
Psychologen Launspach en Gort benadrukken dat iedere generatie zijn uitdagingen kent. Tegenwoordig zijn er steeds meer burn-outs onder jongeren. Hieruit wordt afgeleid dat er nu meer van ons wordt gevraagd. We krijgen tegenwoordig veel meer prikkels binnen en vergelijken onszelf meer met anderen, mede door social media. Daarnaast hebben jongeren te maken met prestatiedruk en technologie waardoor we ‘s avonds ook nog aan het werk gaan. Maar ook zaken buiten het werk zorgen voor stress, zoals geen huis kunnen kopen, studieschuld of een leuk sociaal leven buiten het werk.
Er zijn signalen dat jongeren nu kwetsbaarder zijn voor stress. Maar het vooroordeel dat jongeren niets meer kunnen hebben is volgens psycholoog Launspach beledigend. [2]
3. Een burn-out is een hype
Ook wordt een burn-out wel eens een hype genoemd. ‘Opeens heeft iedereen een burn-out.’ Het lijkt alsof een burn-out alleen in onze tijd voorkomt, maar vroeger waren er ook al mensen met burn-outs. Alleen werd het beestje toen niet bij zijn naam genoemd. Er zijn dus altijd al mensen geweest die overspannen waren en het is dus geen hype.
Psychologen denken dat niet iedereen precies weet wat een burn-out inhoudt. Het is iets heel anders dan je een aantal dagen gestresst voelen. Er zijn dan ook veel mensen die stressklachten hebben, maar niet in een burn-out terechtkomen.
4. Een burn-out wordt niet alleen veroorzaakt door het werk
En dan een vooroordeel die deels waar is. Een burn-out wordt in veel gevallen niet alleen veroorzaakt door het werk. Psycholoog Gort noemt het een opeenstapeling van dingen. “Vaak kan iemand zijn baan prima aan, maar gebeurt er iets in het privéleven waardoor de baan zwaar wordt.”[2]
De oorzaken van een burn-out liggen dus niet altijd op het werk. Iemand kan erg tevreden zijn met zijn baan en alsnog een burn-out krijgen. Ook wil het niet zeggen dat je je functie niet aan kan. Volgens Gort ligt het meer aan dat het iemand qua persoonlijke ontwikkeling niet lukt of dat iemand moeilijk nee kan zeggen.
Toch kan de baan wel een mismatch zijn. De baan kan op je 25e perfect bij je passen, maar op je 35e niet meer. Dit heeft te maken met de levensfase waarin je zit. Misschien heb je kinderen waar je op wilt focussen of een zieke ouder waar je mantelzorger van bent. Voor sommige mensen ligt de oplossing in het zoeken van een nieuwe baan die de druk vermindert. Ook parttime werken is een optie om de werklast te verminderen. Je kan ook het gespreek aan gaan met een bedrijfspsycholoog als je te maken hebt met chronische stress door je werk.
Vraag vrijblijvend een gesprek aan met een professional:
Bronnen:
[1] DPG Media Privacy Gate. (23 maart, 2025) Vooroordelen over burn-outs: ‘Elke generatie kent uitdagingen’ https://www.nu.nl/economie/6349819/meer-verzuim-door-stress-maak-het-bespreekbaar.html
[2] Stijgend verzuim door stress alsmaar groeiend probleem voor werkend Nederland. (16 janauri, 2025). ArboNed. https://www.arboned.nl/nieuws/stijgend-verzuim-door-stress-alsmaar-groeiend-probleem-voor-werkend-nederland