Hoe herken ik psychische klachten bij een ander

Hoe herken ik psychische klachten bij een ander?

Maak je je zorgen over iemand in je omgeving? Psychische klachten zijn anders dan fysieke klachten. Je kunt ze vaak niet zien, maar toch hebben ze een grote impact op iemands leven. Lijkt jouw partner, broer/zus, beste vriendin of een andere naaste niet lekker in zijn/haar vel te zitten? En vraag je je af wat je nu het beste kunt doen? Lees hier hoe je psychische klachten bij een ander kunt herkennen en hoe je hier mee om kunt gaan.

Hoe herken je psychische klachten?

Psychische klachten kunnen verschillende vormen aannemen. Zo kan iemand bijvoorbeeld last hebben van stress, somberheid, piekeren, paniekaanvallen, angst of eenzaamheid. Psychische klachten kunnen het dagelijks leven flink beïnvloeden en het kan er zelfs voor zorgen dat iemand minder plezier in het leven ervaart.

Psychische klachten herkennen bij iemand anders kan best lastig zijn. Iedereen heeft wel eens een minder goede dag, maar wanneer is er nu sprake van een probleem? Volgens Thuisarts.nl [1] kun je psychische klachten herkennen aan:

  • Snel geïrriteerd zijn
  • Minder goede concentratie
  • Veel huilen
  • Slecht slapen
  • Meer alcohol drinken

Bij ernstige psychische klachten kun je de volgende veranderingen merken:

  • Hij/zij wil geen contact met anderen
  • Erg somber; nergens meer van kunnen genieten
  • De persoon reageert heftig op kleine gebeurtenissen
  • Hij/zij is in de war of gedraagt zich vreemd
  • Gespannenheid 
  • Veel gewicht verliezen zonder duidelijke reden
  • De persoon doet bijna niks meer
  • Je voelt je niet meer veilig als je bij de persoon bent

Hoe herken je psychische klachten

Iemand met psychische klachten ondersteunen

Wanneer je psychische klachten bij een ander herkent, vraag je je waarschijnlijk af wat je nu het beste kunt doen. Je kunt een persoon met mentale klachten al helpen door een luisterend oor te bieden. Probeer niet te oordelen en geef geen adviezen, maar luister en probeer hem/haar te begrijpen. 

Het is ook belangrijk om goed voor jezelf te zorgen. Praat over je zorgen met familie en/of vrienden en maak ook gerust een afspraak met je huisarts. 

Hulp zoeken

Wil je hulp regelen voor een naaste met psychische klachten? Vraag de persoon wat voor soort hulp hij/zij zou willen en leg uit wat hulp precies inhoudt. Verwijs hem/haar door naar de huisarts of een andere hulpverlener. Er zijn bovendien ook telefonische hulplijnen waarmee jij of de persoon kan bellen voor advies.

  • MIND Korrelatie: 0900 1450
  • de Luisterlijn: 088 0767 000
  • 113.nl: 0800 0113

 

Bronnen:

[1] Ik maak me zorgen om iemand met psychische klachten | Thuisarts.nl. (2017, 20 april). Via: https://www.thuisarts.nl/psychische-klachten/ik-maak-me-zorgen-om-iemand-met-psychische-klachten

Studiestress en prestatiedruk

Studiestress en prestatiedruk: hoe hier mee omgaan?

Tentamenstress, hoge verwachtingen en studieleningen: studenten krijgen tegenwoordig met diverse uitdagingen te maken. Ze voelen zich soms dan ook overspoeld door verantwoordelijkheden, eisen en verwachtingen. Uit recent onderzoek is gebleken dat meer dan de helft van de studenten veel stress ervaren. Een groot deel van de studenten zegt ook dat zij last hebben van prestatiedruk. [1

In deze prestatiegerichte maatschappij hebben veel studenten moeite met het omgaan met stress en druk. Vind op deze pagina een aantal tips om om te gaan met studiestress en de constante druk om te presteren.

Studiestress en prestatiedruk

Iedereen ervaart wel eens stress. Misschien omdat je te laat bent begonnen met studeren of omdat je in een week meerdere tentamens hebt. Stress hoeft niet ongezond te zijn. Het kan je zelfs helpen presteren. Maar wanneer jij gedurende een lange periode veel stress of druk ervaart, kan dit negatieve gevolgen hebben. Je kunt hier lichamelijke en psychische klachten van krijgen.

Uit onderzoek van de Monitor Mentale gezondheid en Middelengebruik studenten hoger onderwijs (MMMS) is gebleken dat veel studenten een hoge mate van stress ervaren. Daarnaast hebben zij ook te maken met een hoge prestatiedruk. Dit is de druk die mensen voelen om te presteren. Prestatiedruk ontstaat door hoge verwachtingen van de maatschappij, jezelf, studie, werk, ouders of een combinatie van meerdere factoren. 

Wanneer studenten lange tijd onder druk staan, kan dit onder andere leiden tot overmatig perfectionisme en serieuze psychologische klachten, waaronder faalangst, depressie, burn-out en slapeloosheid. [2]

Oorzaken van stress en druk bij studenten

Veel mensen ervaren stress tijdens de studententijd en hier zijn diverse redenen voor. Een onderzoek van het Trimbos-instituut laat zien dat studenten het hoge tempo van de prestatiegerichte maatschappij waar we in leven proberen bij te houden. Ze hebben last van de hoge studiedruk en willen zo weinig mogelijk fouten maken. Daarnaast zijn studenten ook vaak in competitie met zichzelf en anderen. [3] Al deze factoren zorgen voor een toenemend aantal burn-outs onder studenten. 

Ook de afschaffing van de basisbeurs heeft ervoor gezorgd dat studenten druk ervaren om hun studie zo snel mogelijk af te ronden. Ook de studieschuld die ze iedere maand zien oplopen, gaan studenten niet in de koude kleren zitten. Gelukkig komt de basisbeurs vanaf september 2023 terug.

Oorzaken van stress en druk bij studenten

Omgaan met studiestress en prestatiedruk

Ervaar jij veel studiestress? Heb je het gevoel dat je niet genoeg bent of vraagt je omgeving te veel van je? Veel studenten vinden het lastig om om te gaan met stress en druk. Er zijn echter een aantal tips die een wereld van verschil kunnen maken. 

Praat met een studiebegeleider

Ervaar jij een hoge studiedruk? Zit je met je handen in het haar omdat je te maken hebt met hoge verwachtingen? Praat erover met een studiebegeleider. Hij/zij is er om je te helpen en wil net zo graag als jij dat je je studie haalt. Samen kunnen jullie kijken waar deze studiedruk precies vandaan komt en wat jullie hier aan kunnen doen. 

Zorg voor genoeg ontspanning

Het voelt misschien of je al je beschikbare tijd in je studie moet steken, maar het is juist ook heel belangrijk om af en toe te ontspannen. Ga leuke dingen doen met vrienden of plan een activiteit waar jij ontspannen van wordt. Af en toe niks doen is ook goed voor je. 

Probeer jezelf niet te vergelijken met anderen

Probeer jezelf niet te veel te vergelijken met anderen. Het klinkt zo makkelijk, maar toch voelen veel studenten competitie met anderen. Je hoeft niet altijd de beste te zijn en het is ook helemaal niet erg als iets een keer niet lukt. Fouten maken is menselijks en iedereen is nu eenmaal niet hetzelfde. 

Schakel hulp in

Ervaar je veel stress? Kan je er bijvoorbeeld slecht door slapen? Wanneer je voelt dat de stress of druk je te veel wordt, is het verstandig om hulp in te schakelen. Of je nu een vriend, ouder of studiebegeleider in vertrouwen neemt, zorg dat je er met iemand over praat. Je kunt ook naar de huisarts gaan of contact opnemen met een online psycholoog. Samen kijken jullie hoe jullie de stress en prestatiedruk kunnen verminderen.

     

    FAQ

    Hoe herken je studiestress?

    Er zijn verschillende tekenen van stress, zo kun je bijvoorbeeld fysieke symptomen zoals vermoeidheid, hoofdpijn en slaapproblemen ervaren. Maar ook kun je problemen hebben met concentratie en motivatie en extra prikkelbaar zijn. 

    Hoe herken je prestatiedruk?

    Wanneer je last hebt van een hoge prestatiedruk, kun je constant angst en zorgen hebben over je prestaties. Je stelt hoge verwachtingen voor jezelf of hebt te maken met hoge verwachtingen van anderen. Daarnaast kun je bang zijn om fouten te maken en vergelijk je jezelf met anderen. Wanneer je prestatiedruk ervaart, kan dit bovendien leiden tot stress.

    Kan ik hulp krijgen bij studiestress en prestatiedruk?

    Wanneer je worstelt met studiestress en prestatiedruk kun je hulp krijgen van verschillende mensen en instanties. Bespreek je klachten met een vriend, ouder of vertrouwenspersoon. Ook zijn er op veel scholen studiebegeleiders beschikbaar die je kunnen helpen. Daarnaast kunnen jongeren altijd naar de huisarts gaan of contact opnemen met een online psycholoog zonder wachtlijst.

     

    Bronnen:

    [1] Student overspoeld door hoge eisen | Nederlands Jeugdinstituut. (2023, 14 juni). https://www.nji.nl/nieuws/student-overspoeld-door-hoge-eisen

    [2] Prestatiedruk. (2023, 19 juni). Wij Zijn MIND. https://wijzijnmind.nl/psychische-klachten/psychipedia/prestatiedruk

    [3] Van Der Meijs, F. (2023, 15 juni). Studenten noemen opstapeling van onzekerheden als bron voor prestatiedruk. Trimbos-instituut. https://www.trimbos.nl/actueel/nieuws/studenten-noemen-opstapeling-van-onzekerheden-als-bron-voor-prestatiedruk/

    Wat zijn de meest voorkomende psychische stoornissen

    Wat zijn de meest voorkomende psychische stoornissen?

    Psychische aandoeningen en stoornissen komen veel voor. Volgens een onderzoek van het Trimbos Instituut naar psychische aandoeningen heeft bijna de helft (48%) van de volwassenen in Nederland ooit één of meerdere psychische aandoeningen gehad. [1] Er zijn een hoop verschillende soorten mentale aandoeningen en stoornissen die een grote invloed kunnen hebben op het dagelijks leven. Wat zijn de meest voorkomende psychische stoornissen in Nederland? In dit artikel geven we antwoord op deze vraag.

    Angststoornissen

    Volgens het Trimbos Instituut had ongeveer 1 op de 4 volwassenen in Nederland het afgelopen jaar te maken met één of meerdere psychische aandoeningen. Van deze aandoeningen komen angststoornissen het vaakst voor. 15% van de volwassenen kampte afgelopen jaar met een angststoornis. [1]

    Wanneer je een angststoornis hebt, ervaar je een hevige angst zonder dat er echt gevaar is. Je kunt je bijvoorbeeld zorgen maken over je werk, gezondheid of iets heel anders. Deze angstgevoelens kunnen een grote invloed hebben op je dagelijks leven.

    Er zijn verschillende soorten angststoornissen. De meest voorkomende angststoornissen zijn fobieën, dwangstoornissen en hyperventilatie. [2] 

    Angststoornissen

    Stemmingsstoornis

    Naast angststoornissen komen stemmingsstoornissen het meest voor. Stemmingsstoornissen zijn aandoeningen die je stemming verstoren. Je hebt vaak last van sombere gevoelens en dit gevoel verdwijnt niet zomaar. Zo’n 1.2 miljoen Nederlanders kampen jaarlijks met een stemmingsstoornis.

    Stemmingsstoornis

    Depressie

    Een depressieve stoornis is de derde meest voorkomende psychische aandoening in Nederland. 24,9% van de Nederlandse bevolking krijgt ooit in het leven met een depressie te maken. Een depressieve stoornis kan op iedere leeftijd voorkomen, dus ook bij kinderen. 

    Wanneer je te maken krijgt met een depressie heb je langer dan twee weken last van bijvoorbeeld neerslachtigheid, onrust, prikkelbaarheid en concentratieproblemen. Ook gedachten aan de dood of zelfdoding kunnen voorkomen bij een depressie. Echter, een depressie is goed te behandelen. 

    Depressie

    Andere veelvoorkomende psychische stoornissen

    Er zijn uiteraard nog veel meer psychische stoornissen. Andere aandoeningen die veel voorkomen zijn bijvoorbeeld een paniekstoornis, sociale fobie, alcoholstoornis en ADHD. Voor deze stoornissen kan hulp worden gezocht, zowel bij de algemene gezondheidszorg (huisarts, bedrijfsarts) als de geestelijke gezondheidszorg (psycholoog of psychiater). [1]

       

      Bronnen

      [1] Castagna, G. (2022). Cijfers psychische gezondheid. Trimbos-instituut. https://www.trimbos.nl/kennis/cijfers/psychische-gezondheid-ggz/ 

      [2] Korevaar, L. (2015, 31 mei). PSYCHISCHE AANDOENINGEN | begeleid leren. Begeleid Leren | Begeleid Leren. https://www.begeleidleren.nl/?page_id=511

      Snel overprikkeld

      Snel overprikkeld? Zo overleef je de sociale activiteiten in de zomer

      De zomer is in volle gang. Of je nu al vakantie hebt of niet, de zomer brengt veel sociale activiteiten met zich mee. Van borrelen met vrienden tot bruisende feestjes. Hartstikke leuk, maar als je snel overprikkeld bent, kunnen deze sociale activiteiten in de zomer best uitdagend zijn. Het lijkt misschien raar dat jij een avondje op de bank boven een overvol terras kiest, maar dit is het helemaal niet.

      Of je nu introvert bent, hooggevoelig of simpelweg gevoelig bent voor externe prikkels, je kunt volop genieten van de zomer zonder jezelf te overbelasten. 

      Wat is overprikkeld zijn?

      Je hebt vast wel eens van de term ‘overprikkeld zijn’ gehoord. Maar wat houdt het nu eigenlijk in? En wanneer weet je dat je last hebt van overprikkeling? 

      Je bent overprikkeld als je overweldigd raakt door sensorische informatie uit de omgeving. Prikkels kunnen verschillende vormen aannemen, zoals geluiden, aanrakingen, sociale interacties. De meeste prikkels worden normaal gesproken door het brein verwerkt, maar wanneer dit niet meer goed lukt, raak je overprikkeld.

      Wanneer iemand overprikkeld is, kan dit leiden tot een overweldigend gevoel. Maar ook kun je last krijgen van stress, angst en vermoeidheid. Je kunt moeite krijgen met concentreren en je hebt de behoefte om je terug te trekken om te herstellen van de prikkels. [1]

      Wat is overprikkeld zijn

      De spanning van externe prikkels

      Het leven gaat gepaard met veel prikkels. Onze maatschappij is gericht op presteren op werk of school, sporten en sociale activiteiten. En dit allemaal tegelijk. Dit kan voor veel mensen drukte en prikkels met zich meebrengen. Introverte mensen hebben een hoger spanningsniveau dan extraverte mensen. Dit betekent dat prikkels van buitenaf al snel te veel kunnen zijn. 

      Niemand is volledig extravert of introvert, maar uit iemands hersenactiviteit kan wel worden opgemaakt of iemand meer extravert of introvert is van zichzelf. Personen met een extravert brein gaan sneller op zoek naar prikkels, terwijl introverte personen meer tijd nodig hebben om te ontprikkelen.

      De zomer kan veel vragen voor introverte of hooggevoelige personen dankzij de vele sociale activiteiten die worden georganiseerd. Het is belangrijk dat je zelf ontdekt wat jij fijn vindt zodat je niet al je energie op maakt en kunt genieten van de zomer. En hier kunnen onderstaande tips bij helpen. [2]

      Tips om overprikkeling tegen te gaan 

      Je kan dus overprikkeld raken wanneer je meer informatie binnenkrijgt dan dat je brein kan verwerken. Heb je veel leuke uitjes gepland deze zomer? Gebruik onze tips om overprikkeling tegen te gaan. 

      Waar haal je energie uit?

      Om overprikkeling tegen te gaan, is het belangrijk om jezelf af te vragen waar je energie uit haalt en waar niet. Vind je het bijvoorbeeld leuk om je familie te bezoeken? Maar is een groep van meer dan 10 mensen te veel? Plan de bezoekjes dan met minder dan 10 personen. Stem je activiteiten af op jouw behoeften en voorkom dat je overprikkeld raakt. 

      Plan tijd voor jezelf in

      Heb je een vol weekend? Het helpt om tijd voor jezelf in te plannen om op te laden. Gun jezelf de tijd om bij te komen van sociale bijeenkomsten of andere evenementen. Het is belangrijk om af ten toe niks te doen en volledig te ontspannen.

      En raak je nu wel overprikkeld? Het is helemaal niet erg om tijd voor jezelf te pakken. Er zijn genoeg mensen die hetzelfde ervaren als jij. Heb je veel last van overprikkeling? En heeft dit effect op jouw dagelijks leven? Dan kan het goed zijn om professionele hulp te zoeken. Acute overprikkeling kan namelijk een oorzaak zijn van onder andere een burn-out. Onze online psychologen helpen je graag bij het vinden van de oorzaak van de overprikkeling en helpen toekomstige overprikkeling te voorkomen. 

         

        FAQ

        Wat zijn symptomen van overprikkeling?

        Overprikkeling is niet zichtbaar voor anderen, maar toch kan het jou vervelende symptomen geven. De symptomen kunnen variëren per persoon en zijn afhankelijk van de gevoeligheid voor externe stimulatie. Dit zijn enkele veelvoorkomende symptomen van overprikkeld zijn:

        • Overweldigend gevoel
        • Vermoeidheid
        • Prikkelbaar
        • Concentratieproblemen
        • Hoofdpijn
        • Verhoogde hartslag
        • Overgevoeligheid voor geluid, licht, geur en aanraking

        Wat veroorzaakt overprikkeling?

        Wat overprikkeling veroorzaakt, is voor iedereen anders. Het is vaak een combinatie van interne en externe factoren. Je kunt bijvoorbeeld overprikkeld raken door sociale interacties, gebrek aan rust of slaap of veranderingen in je routine. Daarnaast zijn sommige mensen van nature gevoelig voor prikkels en kunnen zij sneller overweldigd raken. 

        Wat zijn de gevolgen van overprikkeld zijn?

        Wanneer je een lange tijd overprikkeld bent, kan dit gevolgen hebben. Je lichaam produceert namelijk stresshormonen die kunnen zorgen voor hoofdpijn, verhoogde hartslag, vermoeidheid en slaapproblemen. Ook kun je moeite krijgen met concentreren en sneller geïrriteerd raken. Bovendien kun je ook tijd nodig hebben om bij te komen.

         

        Bronnen:

        [1] Psyned. (2023, 15 februari). Overprikkeld: wat kun je er tegen doen? | Psyned. https://www.psyned.nl/overprikkeld/

        [2] Telegraaf (2023, 19 juli). Zo kom je de zomer door als je snel overprikkeld raakt. Telegraaf.nl

        Altijd aan het piekeren

        Altijd aan het piekeren? Zo ga je ermee om

        Wat als die presentatie niet goed gaat? Wat als de luchtvaartmaatschappij je koffer kwijtraakt? Wat als de dokter met slecht nieuws komt? Piekeren is menseigen, maar je kan er ook in doorslaan. Lig jij ‘s nachts iets te vaak wakker omdat er allerlei rampscenario’s door je hoofd spoken? Zo ga je volgens deskundigen verstandig met piekeren om.

        Piekeren hoort bij de evolutie

        Piekeren hoort bij onze ontwikkeling als homo sapiens (denkende mens). De mens heeft een buitengewone capaciteit tot vooruitdenken ontwikkeld. Hierdoor beginnen we op tijd met leren voor examens, reserveren we op donderdag een tafeltje voor zaterdag bij ons favoriete restaurant en sparen we alvast voor ons pensioen. Het bijproduct van dit vooruitdenken is piekeren. Want we zijn dus heel goed in bedenken hoe de toekomst eruit gaat zien en wat er allemaal kan gebeuren, positief én negatief.[1]

        “Het zijn de capaciteiten om vooruit te kijken waardoor we eindeloos mogelijke rampscenario’s kunnen herkauwen.”[2]

        Piekeren over het piekeren

        Ondanks de positieve oorzaken en gevolgen heeft piekeren toch een slecht imago. En dat is logisch, want te veel piekeren is doodvermoeiend en brengt je uiteindelijk nergens. Als je veel piekert, weet je ongetwijfeld dat piekergedachten vaak terugkerend zijn. Ze gaan over hetzelfde onderwerp, beslaan hetzelfde negatieve scenario en leveren hiervoor geen oplossing. Mensen die veel piekeren, voelen zich dan ook vaak lamgeslagen. Het piekeren leidt niet tot actie ondernemen en de situatie blijft hetzelfde, waardoor piekergedachten ook blijven terugkeren.[3]  

        Piekeren hoort bij de evolutie

        Positief piekeren

        Wat kun je doen als je last hebt van je eigen gepieker? Volgens psycholoog Bart Verkuil en gedragstherapeut Filip Raes het volgende:[4]

        •       Bedenk je als eerste dat piekeren hartstikke normaal is en dat je het niet volledig kunt voorkomen.
        •       Probeer het snel op te merken als je aan het piekeren bent.
        •       Maak onderscheid tussen zaken waar je wel of niet iets aan kunt veranderen.
        •       Kan je ergens iets aan veranderen? Ga dan over op actie die je zorgen wegneemt.
        •       Pieker je over de mogelijke gevolgen van iets dat je wil proberen? Wacht niet tot je stopt met piekeren en ga ondanks je zorgen over op actie.

        Piekeren kan een serieuze indicatie voor angst en depressie zijn. Maak je je zorgen over je eigen piekergedrag? Schakel dan een professional in om je hierbij te helpen.

           

          FAQ

          Wat is het nut van piekeren?

          Piekeren hoort bij de capaciteit van de mens om vooruit te denken. Door mogelijke toekomstscenario’s te overdenken, kun je je goed op de toekomst voorbereiden en problemen voorkomen. Het is wel van belang niet over dezelfde onderwerpen te blijven piekeren.

          Wat kun je doen tegen piekeren?

          Selecteer uit je piekergedachten de zaken waar je daadwerkelijk controle over hebt. Zet je piekergedachten vervolgens om in concrete acties die je helpen de situatie ten positieve te beïnvloeden. Accepteer verder dat piekeren menselijk is en pieker dus niet over het piekeren!


          Bronnen:

          [1] Verkuil, B. (2021). De gelukkige piekeraar (1ste ed.). Ambo|Anthos.

          [2] Verkuil, B. Via Nu.nl. (2021, 28 januari). Nooit meer piekeren is onmogelijk, maar je kan er wel mee leren omgaan. Via: Nu.nl.

          [3] Nu.nl. (2021, 28 januari). Nooit meer piekeren is onmogelijk, maar je kan er wel mee leren omgaan. Via: Nu.nl.

          [4] Raes, F. (2020). Weg van het piekeren. Lannoo; Verkuil, B. (2021). De gelukkige piekeraar (1ste ed.). Ambo|Anthos.

          Hoi, Hoe kunnen we je helpen?