Hoe herken ik psychische klachten bij een ander

Hoe herken ik psychische klachten bij een ander?

Maak je je zorgen over iemand in je omgeving? Psychische klachten zijn anders dan fysieke klachten. Je kunt ze vaak niet zien, maar toch hebben ze een grote impact op iemands leven. Lijkt jouw partner, broer/zus, beste vriendin of een andere naaste niet lekker in zijn/haar vel te zitten? En vraag je je af wat je nu het beste kunt doen? Lees hier hoe je psychische klachten bij een ander kunt herkennen en hoe je hier mee om kunt gaan.

Hoe herken je psychische klachten?

Psychische klachten kunnen verschillende vormen aannemen. Zo kan iemand bijvoorbeeld last hebben van stress, somberheid, piekeren, paniekaanvallen, angst of eenzaamheid. Psychische klachten kunnen het dagelijks leven flink beïnvloeden en het kan er zelfs voor zorgen dat iemand minder plezier in het leven ervaart.

Psychische klachten herkennen bij iemand anders kan best lastig zijn. Iedereen heeft wel eens een minder goede dag, maar wanneer is er nu sprake van een probleem? Volgens Thuisarts.nl [1] kun je psychische klachten herkennen aan:

  • Snel geïrriteerd zijn
  • Minder goede concentratie
  • Veel huilen
  • Slecht slapen
  • Meer alcohol drinken

Bij ernstige psychische klachten kun je de volgende veranderingen merken:

  • Hij/zij wil geen contact met anderen
  • Erg somber; nergens meer van kunnen genieten
  • De persoon reageert heftig op kleine gebeurtenissen
  • Hij/zij is in de war of gedraagt zich vreemd
  • Gespannenheid 
  • Veel gewicht verliezen zonder duidelijke reden
  • De persoon doet bijna niks meer
  • Je voelt je niet meer veilig als je bij de persoon bent

Hoe herken je psychische klachten

Iemand met psychische klachten ondersteunen

Wanneer je psychische klachten bij een ander herkent, vraag je je waarschijnlijk af wat je nu het beste kunt doen. Je kunt een persoon met mentale klachten al helpen door een luisterend oor te bieden. Probeer niet te oordelen en geef geen adviezen, maar luister en probeer hem/haar te begrijpen. 

Het is ook belangrijk om goed voor jezelf te zorgen. Praat over je zorgen met familie en/of vrienden en maak ook gerust een afspraak met je huisarts. 

Hulp zoeken

Wil je hulp regelen voor een naaste met psychische klachten? Vraag de persoon wat voor soort hulp hij/zij zou willen en leg uit wat hulp precies inhoudt. Verwijs hem/haar door naar de huisarts of een andere hulpverlener. Er zijn bovendien ook telefonische hulplijnen waarmee jij of de persoon kan bellen voor advies.

  • MIND Korrelatie: 0900 1450
  • de Luisterlijn: 088 0767 000
  • 113.nl: 0800 0113

 

Bronnen:

[1] Ik maak me zorgen om iemand met psychische klachten | Thuisarts.nl. (2017, 20 april). Via: https://www.thuisarts.nl/psychische-klachten/ik-maak-me-zorgen-om-iemand-met-psychische-klachten

Wat zijn de meest voorkomende psychische stoornissen

Wat zijn de meest voorkomende psychische stoornissen?

Psychische aandoeningen en stoornissen komen veel voor. Volgens een onderzoek van het Trimbos Instituut naar psychische aandoeningen heeft bijna de helft (48%) van de volwassenen in Nederland ooit één of meerdere psychische aandoeningen gehad. [1] Er zijn een hoop verschillende soorten mentale aandoeningen en stoornissen die een grote invloed kunnen hebben op het dagelijks leven. Wat zijn de meest voorkomende psychische stoornissen in Nederland? In dit artikel geven we antwoord op deze vraag.

Angststoornissen

Volgens het Trimbos Instituut had ongeveer 1 op de 4 volwassenen in Nederland het afgelopen jaar te maken met één of meerdere psychische aandoeningen. Van deze aandoeningen komen angststoornissen het vaakst voor. 15% van de volwassenen kampte afgelopen jaar met een angststoornis. [1]

Wanneer je een angststoornis hebt, ervaar je een hevige angst zonder dat er echt gevaar is. Je kunt je bijvoorbeeld zorgen maken over je werk, gezondheid of iets heel anders. Deze angstgevoelens kunnen een grote invloed hebben op je dagelijks leven.

Er zijn verschillende soorten angststoornissen. De meest voorkomende angststoornissen zijn fobieën, dwangstoornissen en hyperventilatie. [2] 

Angststoornissen

Stemmingsstoornis

Naast angststoornissen komen stemmingsstoornissen het meest voor. Stemmingsstoornissen zijn aandoeningen die je stemming verstoren. Je hebt vaak last van sombere gevoelens en dit gevoel verdwijnt niet zomaar. Zo’n 1.2 miljoen Nederlanders kampen jaarlijks met een stemmingsstoornis.

Stemmingsstoornis

Depressie

Een depressieve stoornis is de derde meest voorkomende psychische aandoening in Nederland. 24,9% van de Nederlandse bevolking krijgt ooit in het leven met een depressie te maken. Een depressieve stoornis kan op iedere leeftijd voorkomen, dus ook bij kinderen. 

Wanneer je te maken krijgt met een depressie heb je langer dan twee weken last van bijvoorbeeld neerslachtigheid, onrust, prikkelbaarheid en concentratieproblemen. Ook gedachten aan de dood of zelfdoding kunnen voorkomen bij een depressie. Echter, een depressie is goed te behandelen. 

Depressie

Andere veelvoorkomende psychische stoornissen

Er zijn uiteraard nog veel meer psychische stoornissen. Andere aandoeningen die veel voorkomen zijn bijvoorbeeld een paniekstoornis, sociale fobie, alcoholstoornis en ADHD. Voor deze stoornissen kan hulp worden gezocht, zowel bij de algemene gezondheidszorg (huisarts, bedrijfsarts) als de geestelijke gezondheidszorg (psycholoog of psychiater). [1]

     

    Bronnen

    [1] Castagna, G. (2022). Cijfers psychische gezondheid. Trimbos-instituut. https://www.trimbos.nl/kennis/cijfers/psychische-gezondheid-ggz/ 

    [2] Korevaar, L. (2015, 31 mei). PSYCHISCHE AANDOENINGEN | begeleid leren. Begeleid Leren | Begeleid Leren. https://www.begeleidleren.nl/?page_id=511

    Wat is EMDR-therapie en wanneer wordt het ingezet

    Wat is EMDR-therapie en wanneer wordt het ingezet?

    Heb je een ingrijpende gebeurtenis meegemaakt, zoals een verkeersongeluk of het overlijden van een belangrijk persoon? En lukt het je maar niet om dit een plekje te geven? Dan kan EMDR-therapie je helpen. EMDR-therapie, oftewel Eye Movement Desensitization and Reprocessing, is een therapievorm die wordt gebruikt bij het verwerken van traumatische ervaringen of heftige gebeurtenissen. 

    Wat is EMDR-therapie precies? En hoe ziet de behandeling er precies uit? Lees hier onder meer over Eye Movement Desensitization and Reprocessing.

    Wat is EMDR-therapie? 

    EMDR staat voor Eye Movement Desensitization and Reprocessing en is een vorm van therapie. Deze therapie voor het verwerken van trauma’s is gebaseerd op de manier waarop je brein herinneringen opslaat. Er wordt namelijk vanuit gegaan dat traumatische herinneringen niet op de gewone manier worden verwerkt door je hersenen. In plaats daarvan kunnen ze blijven vastzitten in je zenuwstelsel en vervelende klachten, zoals angst en flashbacks veroorzaken.

    Hoe werkt EMDR-therapie?

    Tijdens EMDR-therapie worden de traumatische herinneringen behandeld door opnieuw te starten met het verwerkingsproces. Er wordt aan je gevraagd om aan de traumatische herinnering te denken terwijl je tegelijkertijd wordt blootgesteld aan een andere stimulus. Dit kan een tikgeluid zijn of het volgen van een bewegend licht. Op deze manier werken je hersenen tegelijkertijd aan twee processen en dit kost veel moeite. 

    Tijdens het denken aan de traumatische gebeurtenis en het volgen van een stimulus zoals een bewegend licht, vervaagt de herinnering met de bijbehorende emotie langzaam naar de achtergrond. De herinnering aan de gebeurtenis gaat niet zomaar weg, maar de emotie wordt minder. Hierdoor wordt het makkelijker om aan de gebeurtenis terug te denken zonder hevige emoties te ervaren. [1]

    Wat is EMDR-therapie?

    Wanneer EMDR?

    Wanneer je een traumatische gebeurtenis hebt meegemaakt, is het belangrijk dat je dit goed verwerkt. Anders kun je er jaren later nog klachten van ondervinden. EMDR-therapie wordt ingezet wanneer iemand een ingrijpende gebeurtenis geen plek kan geven of als er langdurige hevige emoties naar boven komen.

    Voorbeelden van gebeurtenissen die kunnen leiden tot trauma’s:

    • Verkeersongeval
    • Overval
    • Overlijden
    • Ziekte
    • Mishandeling of getuige van mishandeling
    • Seksueel misbruik
    • Aanranding of verkrachting
    • Brand
    • Natuurramp
    • Oorlog
    • Verlies van een dierbare of geliefde

    Wanneer het je niet lukt om een traumatische ervaring zelf te verwerken, kun je psychische klachten krijgen. Soms kunnen deze klachten zelfs jaren aanhouden. In dat geval spreken we van een posttraumatische stressstoornis (PTSS). Bij PTSS is EMDR-therapie effectief bewezen. [2]

    Dit zijn symptomen van PTSS:

    • Heftige herinneringen aan de gebeurtenis, zoals flashbacks, herbelevingen en nachtmerries
    • Het vermijden van situaties, dingen of mensen die met het trauma te maken hebben
    • Hevige angst
    • Paniekaanvallen
    • Stress en een verhoogde alertheid
    • Schaamte of schuldgevoelens
    • Slaap- en concentratieproblemen
    • Somberheid
    • Een kort lontje

    Voor wie is het geschikt 

    EMDR-therapie is effectief bewezen voor het behandelen van traumatische gebeurtenissen. Het is zowel geschikt voor kinderen als volwassenen. EMDR wordt als eerste behandelmethode ingezet bij de behandeling van PTSS, maar het kan ook effectief zijn bij andere psychische klachten, zoals depressie, angststoornissen en een sociale fobie. Daarnaast wordt het ook regelmatig ingezet bij chronische pijn, verslavingen, stress en persoonlijkheidsstoornissen.

    EMDR-therapie kan helpen bij het verminderen van klachten die zijn ontstaan als gevolg van een ervaring. Er moet dus een verband zijn tussen een klacht en een gebeurtenis. Twijfel je of EMDR-therapie voor jou geschikt is? Overleg dit altijd met een professionele therapeut. 

    Is online EMDR-therapie ook mogelijk? 

    EMDR-therapie vindt doorgaans bij een therapeut in de praktijk plaats, maar tegenwoordig is het ook mogelijk om EMDR online te volgen. Online EMDR wordt zelfs steeds gebruikelijker. Het is mogelijk om hetzelfde effect na te bootsen als in een fysieke omgeving. Dit doen de therapeuten van De Online Psycholoog via videobellen. Hierdoor kun je de therapie gewoon vanuit eigen huis volgen. Handig voor als je om wat voor reden dan ook het huis liever niet uit wil/kan of als je in het buitenland woont, maar toch therapie in je eigen moedertaal wilt volgen. Wil jij de controle over je eigen leven weer terugpakken? Neem dan contact met ons op en plan een gratis kennismakingsgesprek!

       

      FAQ

      Is EMDR-therapie geschikt voor iedereen?

      EMDR-therapie kan een effectieve behandelmethode zijn bij diverse psychische klachten, zoals trauma en stress. Maar er zijn bepaalde situaties waarin EMDR minder geschikt kan zijn. Bijvoorbeeld als je een erg complex trauma hebt of als je je er niks meer van herinnert. Een therapeut bepaalt samen met jou of EMDR-therapie de juiste therapievorm is en of er nog aanvullende zorg nodig is. 

      Hoe effectief is EMDR-therapie in het behandelen van trauma?

      Er is veel onderzoek gedaan naar het effect van EMDR-therapie. Bij posttraumatische stressstoornis (PTSS) wordt EMDR als eerste keus behandeling geadviseerd. Daarnaast is EMDR-therapie effectief bij andere psychische klachten, zoals chronische pijn, angststoornissen en verslavingen. [3]

      Hoe lang duurt de behandeling? 

      Hoe lang een EMDR behandeling duurt, is afhankelijk van jouw persoonlijke situatie en klachten. Wanneer er een trauma is ontstaan na een eenmalige gebeurtenis, zoals een verkeersongeluk, dan zijn er vaak maar enkele sessies nodig. Als je te maken hebt met een complex of langdurig trauma, bijvoorbeeld na jarenlang misbruik, kan de behandeling langer duren. Gemiddeld duren de behandelingen 2 tot 7 sessies. [4]

       

      Bronnen:

      [1] Psycholoog.nl. (z.d.). EMDR: Wat is het voor therapie? Via: Psycholoog.nl 

      [2] Redactie DOP. (2023, 3 april). EMDR-therapie: wat is het en hoe werkt het precies? De Online Psycholoog. Via: De-online-psycholoog.nl

      [3] PsyQ. (z.d.). EMDR | Behandeling | Trauma en PTSS | PsyQ. Via: Psyq.nl

      [4] SlachtofferWijzer. (2022, 11 augustus). Wat is EMDR trauma behandeling therapie | SlachtofferWijzer. Via: Slachtofferwijzer.nl

      Altijd aan het piekeren

      Altijd aan het piekeren? Zo ga je ermee om

      Wat als die presentatie niet goed gaat? Wat als de luchtvaartmaatschappij je koffer kwijtraakt? Wat als de dokter met slecht nieuws komt? Piekeren is menseigen, maar je kan er ook in doorslaan. Lig jij ‘s nachts iets te vaak wakker omdat er allerlei rampscenario’s door je hoofd spoken? Zo ga je volgens deskundigen verstandig met piekeren om.

      Piekeren hoort bij de evolutie

      Piekeren hoort bij onze ontwikkeling als homo sapiens (denkende mens). De mens heeft een buitengewone capaciteit tot vooruitdenken ontwikkeld. Hierdoor beginnen we op tijd met leren voor examens, reserveren we op donderdag een tafeltje voor zaterdag bij ons favoriete restaurant en sparen we alvast voor ons pensioen. Het bijproduct van dit vooruitdenken is piekeren. Want we zijn dus heel goed in bedenken hoe de toekomst eruit gaat zien en wat er allemaal kan gebeuren, positief én negatief.[1]

      “Het zijn de capaciteiten om vooruit te kijken waardoor we eindeloos mogelijke rampscenario’s kunnen herkauwen.”[2]

      Piekeren over het piekeren

      Ondanks de positieve oorzaken en gevolgen heeft piekeren toch een slecht imago. En dat is logisch, want te veel piekeren is doodvermoeiend en brengt je uiteindelijk nergens. Als je veel piekert, weet je ongetwijfeld dat piekergedachten vaak terugkerend zijn. Ze gaan over hetzelfde onderwerp, beslaan hetzelfde negatieve scenario en leveren hiervoor geen oplossing. Mensen die veel piekeren, voelen zich dan ook vaak lamgeslagen. Het piekeren leidt niet tot actie ondernemen en de situatie blijft hetzelfde, waardoor piekergedachten ook blijven terugkeren.[3]  

      Piekeren hoort bij de evolutie

      Positief piekeren

      Wat kun je doen als je last hebt van je eigen gepieker? Volgens psycholoog Bart Verkuil en gedragstherapeut Filip Raes het volgende:[4]

      •       Bedenk je als eerste dat piekeren hartstikke normaal is en dat je het niet volledig kunt voorkomen.
      •       Probeer het snel op te merken als je aan het piekeren bent.
      •       Maak onderscheid tussen zaken waar je wel of niet iets aan kunt veranderen.
      •       Kan je ergens iets aan veranderen? Ga dan over op actie die je zorgen wegneemt.
      •       Pieker je over de mogelijke gevolgen van iets dat je wil proberen? Wacht niet tot je stopt met piekeren en ga ondanks je zorgen over op actie.

      Piekeren kan een serieuze indicatie voor angst en depressie zijn. Maak je je zorgen over je eigen piekergedrag? Schakel dan een professional in om je hierbij te helpen.

         

        FAQ

        Wat is het nut van piekeren?

        Piekeren hoort bij de capaciteit van de mens om vooruit te denken. Door mogelijke toekomstscenario’s te overdenken, kun je je goed op de toekomst voorbereiden en problemen voorkomen. Het is wel van belang niet over dezelfde onderwerpen te blijven piekeren.

        Wat kun je doen tegen piekeren?

        Selecteer uit je piekergedachten de zaken waar je daadwerkelijk controle over hebt. Zet je piekergedachten vervolgens om in concrete acties die je helpen de situatie ten positieve te beïnvloeden. Accepteer verder dat piekeren menselijk is en pieker dus niet over het piekeren!


        Bronnen:

        [1] Verkuil, B. (2021). De gelukkige piekeraar (1ste ed.). Ambo|Anthos.

        [2] Verkuil, B. Via Nu.nl. (2021, 28 januari). Nooit meer piekeren is onmogelijk, maar je kan er wel mee leren omgaan. Via: Nu.nl.

        [3] Nu.nl. (2021, 28 januari). Nooit meer piekeren is onmogelijk, maar je kan er wel mee leren omgaan. Via: Nu.nl.

        [4] Raes, F. (2020). Weg van het piekeren. Lannoo; Verkuil, B. (2021). De gelukkige piekeraar (1ste ed.). Ambo|Anthos.

        Hoe kies ik de juiste psycholoog voor mij

        Hoe kies ik de juiste psycholoog voor mij?

        Het gaat al een tijdje niet goed met je en je hebt besloten de hulp van een psycholoog in te schakelen. Je kunt je nu door je huisarts naar een hulpverlener laten verwijzen, maar tegenwoordig heb je veel meer opties. Ook online! Dat maakt het mogelijk een psycholoog te vinden die echt bij je past. En dat vergroot de kans op een succesvolle behandeling. Hoe kies je de juiste psycholoog?

        Waar moet ik op letten bij het kiezen van een psycholoog?

        Kwaliteit en professionaliteit

        Je gaat natuurlijk het liefst naar een professional die weet waar hij of zij het over heeft. De titel van psycholoog is in Nederland echter niet beschermd. Ga daarom na of de psycholoog die je op het oog hebt NIP- of BIG-geregistreerd is. Deze registraties krijgt een psycholoog alleen door een bepaalde kwaliteitseisen te voldoen. Overweeg je online therapie? Kies dan voor een psycholoog die zich daarin gespecialiseerd heeft.  

        Expertise en therapievorm

        Verschillende klachten en stoornissen worden op verschillende manieren behandeld. Psychologen specialiseren zich daarom vaak in bepaalde deelgebieden en behandelmethoden. Zo zijn er psychologen die alles afweten van stress en burn-out, van depressie en angst of van trauma en PTSS. Andere psychologen verdiepen zich in relatieproblematiek of gezinsdynamiek. Verdiep je ook in de behandelvormen en ga na wat goed bij jou past. Veel voorkomende therapievormen zijn:

        Waar moet ik op letten bij het kiezen van een psycholoog

        Hoe vind ik een psycholoog met wie ik een klik heb?

        Veel mensen schrijven het succes van therapie toe aan persoonlijke eigenschappen van hun psycholoog.[1] Uit onderzoek blijkt dat dit niet voor niks is.

        Therapeutische relatie

        De therapeutische relatie, ofwel de ‘klik’ met je psycholoog, is misschien wel het belangrijke aspect van behandelsucces. Drie factoren zijn hierbij van belang:[2]

        1. duidelijkheid en overeenstemming over het doel van de therapie
        2. duidelijkheid en overeenstemming over de behandelvorm(en)
        3. een vertrouwelijke, emotionele band tussen jou en je psycholoog

        Een ‘klik’ zorgt voor beter resultaat

        Steeds meer onderzoek toont aan dat een goede therapeutische relatie een groot positief effect op het behandelingsresultaat heeft.[3] En andersom: een slechte therapeutische relatie hindert de therapie. De klik met je psycholoog is volgens sommige onderzoeken daarom zelfs belangrijker dan de gekozen therapievorm![4] En hoe eerder jij die klik ervaart, hoe beter.[5] Heb je na een paar sessies het idee dat jij en je psycholoog niet op dezelfde golflengte zitten, aarzel dan niet van hulpverlener te switchen.

        ‘Hoe beter de therapeutische relatie in het begin, des te minder klachten later in de behandeling.’[6]

        Hoe vind ik een psycholoog met wie ik een klik heb

        Online in therapie bij de juiste psycholoog voor jou!

        Al onze (gz-)psychologen en psychotherapeuten hebben een diploma in de psychologie op zak, zijn NIP- of BIG-geregistreerd en hebben ruimschoots ervaring met therapie online. Over kwaliteit en professionaliteit hoef je je dus geen zorgen te maken. En die therapeutische relatie? Die vinden wij ook heel belangrijk!

        Juiste match tussen jou en je psycholoog

        Op basis van een uitgebreid, vrijblijvend en kosteloos intakegesprek koppelen we je met zorg aan een psycholoog die bij jou past. We letten hierbij op je hulpvraag, je behoeften en je voorkeuren, maar ook op je persoonlijkheid. En klikt het onverhoopt toch niet? Dan is schakelen naar een andere psycholoog binnen ons uitgebreide team geen enkel probleem.

        Neem gerust contact met ons op, zodat wij je meer kunnen vertellen over onze werkwijze.

           

          FAQ

          Hoe kies ik de juiste psycholoog?

          Met een psycholoog die goed bij jou past heeft therapie meer kans op slagen. Let bij het kiezen van een psycholoog op kwaliteit en professionaliteit, expertise en therapievorm, en je eigen gevoel: de ‘klik’ met je behandelaar is misschien wel het belangrijkst!

          Hoe belangrijk is de therapeutische relatie?

          De therapeutische relatie, ofwel de ‘klik’, met je psycholoog, is misschien wel het belangrijkste aspect van behandelsucces. Die klik wordt bepaald door overeenstemming over het doel van de therapie en de behandelvorm, en de emotionele band tussen jou en je psycholoog.

          Wat als ik geen klik heb met mijn psycholoog?

          De therapeutische relatie tussen jou en je psycholoog kan het succes van de therapie positief, maar ook negatief beïnvloeden. Ervaar je geen klik? Wissel dan van psycholoog. Bij De Online Psycholoog is switchen eenvoudig en geen enkel probleem.

           

          Bronnen:

          [1] M. J. Lambert & D. E. Barley (2001). Research summary on the therapeutic relationship and psychotherapy outcome. Psychotherapy: Theory, Research, Practice, Training 38, pp. 357-361.

          [2] E. S. Bordin (1979). The generalizability of the psychoanalytic concept of the working alliance. Psychotherapy: Theary, Research & Practice 16, pp. 252-260.

          [3] E. R. Reefhuis, M. K. van Dijk, M. F. Miggiels, e.a. (2019). De kwaliteit van de therapeutische relatie voorspelt uitkomst van psychotherapie bij depressie. Tijdschrift voor Psychotherapie 45(1), pp. 6-23; M. J. Huibers & P. Cuijpers (2015). Common (nonspecific) factors in psychotherapy. In: R. L. Cautin & S. O. Lilienfeld (eds.). The encyclopedia of clinical psychology. New York: Wiley & Sons.

          [4] GGZnieuws (2015, 16 april). Relatie tussen behandelaar en patiënt bepaalt succes behandeling. Via: Ggznieuws.nl; zie ook: Psyned (2021, 25 augustus). Therapeutische relatie: een klik met je psycholoog. Via: Psyned.nl.

          [5] E. R. Reefhuis, M. K. van Dijk, M. F. Miggiels, e.a. (2019). De kwaliteit van de therapeutische relatie voorspelt uitkomst van psychotherapie bij depressie. Tijdschrift voor Psychotherapie 45(1), pp. 6-23. 

          [6] E. R. Reefhuis, M. K. van Dijk, M. F. Miggiels, e.a. (2019). De kwaliteit van de therapeutische relatie voorspelt uitkomst van psychotherapie bij depressie. Tijdschrift voor Psychotherapie 45(1), pp. 6-23. 

          Hoi, Hoe kunnen we je helpen?