Onderzoek bevestigt positiviteit werkt verzachtend bij fysieke pijn

Onderzoek bevestigt: positiviteit werkt verzachtend bij fysieke pijn

Je kan geen zelfhulpboek openslaan zonder de termen ‘mindset’ en ‘positive thinking’ tegen te komen. Maar deze termen zijn niet voor niks hip. Een positieve mindset levert ons nogal wat op. Zo draagt steeds meer onderzoek bij aan de veronderstelling dat het onze perceptie van fysieke pijn beïnvloedt. Een recent onderzoek keek naar het effect van nostalgie op onze pijngrens.

Nostalgie verhoogt de pijngrens

Onderzoek uit 2020 toonde al aan dat nostalgie fysieke pijn kan verzachten.[1] De resultaten van dit onderzoek waren echter gebaseerd op de observaties van de proefpersonen zelf. Recent gepubliceerd onderzoek uit China maakte gebruik van fMRI-scans om dit proces visueel aan te tonen. En dat is gelukt. Hierdoor weten we nu dat de hersenen pijnprikkels onder invloed van nostalgie anders verwerken dan ze zonder die positieve gedachten doen.[2]

Verwerking pijnprikkels in de hersenen

De thalamus, het informatieverwerkingscentrum van de hersenen, functioneert anders bij proefpersonen die net foto’s van vroeger hebben bekeken. Pijnprikkels worden bij deze personen via het periaqueductale grijs doorgegeven aan de prefrontale cortex. En dat is goed nieuws, want hoe actiever de prefrontale cortex is, hoe minder heftig je pijn ervaart.[3]

Positiviteit vermindert fysieke pijn

Positiviteit vermindert fysieke pijn

Het Chinese onderzoek bevestigt wat we al wisten: een positieve mindset vermindert fysieke pijn. Nostalgie is slechts een van de uitingsvormen van positiviteit. Hetzelfde effect geldt volgens de wetenschap voor andere gedachten en gevoelens die je het leven positiever doen inzien. Denk bijvoorbeeld aan dankbaarheid, hoop, optimisme, zelfvertrouwen en zelfeffectiviteit.[4]

Dat positieve emoties effect op pijn kunnen hebben, is al langer bekend. Nostalgie kun je zien als een positieve emotie, dus dat dit verschijnsel ook een effect op pijndrempels heeft, is dan niet vreemd.[5]

Bert Joosten, hoogleraar Experimentele Anesthesiologie en Pijngeneeskunde aan het Maastricht UMC+

Positieve psychologie

Zo blijkt maar weer hoezeer lichaam en geest met elkaar verweven zijn. En dat heeft gevolgen voor onze gezondheidszorg. De fijne fysieke bijwerkingen van positiviteit kunnen bijvoorbeeld effectief worden ingezet bij mensen met chronische pijn. Lichamelijke klachten kunnen zodoende met een combinatie van medicatie en therapie worden behandeld.

Cognitieve gedragstherapie

Positiviteit zorgt er uiteraard ook voor dat je mentaal weerbaarder bent. Hoe positief je bent is gedeeltelijk afhankelijk van je karakter, maar positive thinking is ook aan te leren! ’s Werelds meest toegepaste therapievorm, cognitieve gedragstherapie, is grotendeels gebaseerd op ‘positieve psychologie’: de kunst van het positief denken. En je hoeft echt geen psychische stoornis of chronische pijn te hebben om baat te hebben bij deze vaardigheid!

Ben je benieuwd hoe meer positiviteit jou verder kan helpen? Onze psychologen zijn gespecialiseerd in cognitieve gedragstherapie en positieve psychologie en vertellen jou er graag meer over. Maak gratis en vrijblijvend kennis!

     

    FAQ

    Hoe beïnvloedt positiviteit de pijnperceptie?

    Onderzoek heeft aangetoond dat de hersenen pijnprikkels onder invloed van positiviteit anders verwerken. De prefrontale cortex wordt door positiviteit meer geactiveerd. De activiteit van dit gebied zorgt voor een hogere pijngrens.

    Kan je pijn ‘wegdenken’?

    Een positieve mindset vermindert fysieke pijn, blijkt uit onderzoek. Dit effect geldt voor allerlei gedachten en gevoelens die met positiviteit in verband gebracht kunnen worden. Denk bijvoorbeeld aan dankbaarheid, optimisme en zelfeffectiviteit.

    Kan je leren positief te denken?

    Hoe positief je bent is gedeeltelijk afhankelijk van je karakter. Maar positive thinking is ook aan te leren. ’s Werelds meest toegepaste therapievorm, cognitieve gedragstherapie, is grotendeels gebaseerd op ‘positieve psychologie’: de kunst van het positief denken.


    Bronnen:

    [1] M. Kersten, J. A. Swets, C. R. Cox e.a. (2020). Attenuating Pain With the Past: Nostalgia Reduces Physical Pain. Frontiers in Psychology 11.

    [2] M. Zhang, Z. Yang, J. Zhong, e.a. (2022), Thalamocortical Mechanisms for Nostalgia-Induced Analgesia. The Journal of Neuroscience 1 (maart).

    [3] J. Keulen (2022, 1 maart). Als je naar foto’s uit je jeugd kijkt, komt pijn minder hard aan. Scientias. Via: Scientias.nl.

    [4] K. Pulvers & A. Hood (2013). The Role of Positive Traits and Pain Catastrophizing in Pain Perception. Current Pain and Headache Reports 17(5).

    [5] J. Keulen (2022, 1 maart). Als je naar foto’s uit je jeugd kijkt, komt pijn minder hard aan. Scientias. Via: Scientias.nl.

    Victim blaming na seksueel misbruik komt opvallend vaak voor

    Victim blaming na seksueel misbruik komt opvallend vaak voor

    ‘Waarom ben je dan ook alleen naar huis gefietst?’, ‘Had je veel gedronken?’, ‘Waarom heb je niet direct aangifte gedaan?’ Slachtoffers van seksueel misbruik krijgen opvallend vaak te maken met victim blaming. Dat zijn kritische vragen of reacties die de indruk wekken dat het slachtoffer het misbruik had kunnen voorkomen of zelfs heeft veroorzaakt.[1]

    Hoe vaak komt victim blaming voor?

    Uit de documentaire van Sunny Bergman over dit onderwerp (december 2021) blijkt dat vrijwel iedereen bij seksueel misbruik als eerste kritisch naar het slachtoffer kijkt. Van alle slachtoffers die erover durven te praten, krijgt maar liefst driekwart minstens één beschuldigende reactie.[2] En inderdaad, ook op de recente nieuwsberichten over het misbruik bij The Voice of Holland werd kritisch gereageerd. Velen trokken de legitimiteit van de beschuldigingen in twijfel.[3]

    Waarom victim blaming?

    Victim blaming wordt bewust ingezet door bijvoorbeeld advocaten, die proberen het aandeel van de dader te verkleinen en dat van het slachtoffer te vergroten.[4] Slachtoffers komen in hun familie- en vriendenkring echter nog veel vaker in aanraking met victim blaming. Vaak is geen sprake van kwade bedoelingen, maar toch gebeurt het. Waarom?

    • We proberen het misbruik rationeel te verklaren: het is moeilijk te begrijpen waarom iets vreselijks als seksueel misbruik voorkomt. Ons brein probeert daarom onbewust te verklaren hoe het toch kon gebeuren.[5]
    • We proberen onszelf een veilig gevoel te geven: het loont om het gedrag van het slachtoffer als ‘onverstandig’ of ‘uitlokkend’ te bestempelen, of als ‘iets dat wij nooit zouden doen’. Daarmee vertellen we onszelf dat het seksueel misbruik ons in eenzelfde situatie niet zou zijn overkomen.[6]

    Waarom victim blaming

    Victim blaming is onterecht en problematisch

    De schuld bij het slachtoffer leggen is ongepast en onterecht. Als een ander zonder toestemming aan jouw lichaam komt, is hij of zij per definitie schuldig. Er is geen ‘goede reden’ voor seksueel misbruik.[7]

    ‘In welke staat, op welk tijdstip dan ook: het is nooit de schuld van het slachtoffer.’[8]

    Gerda de Groot, regiocoördinator Centrum Seksueel Geweld (CSG) 

    Trauma

    Psychologen beschouwen victim blaming als een groot probleem. Het geeft slachtoffers het gevoel dat het misbruik hun eigen schuld is. Dat is bijna net zo traumatisch als het misbruik zelf. De gevoelens van schuld en schaamte worden dan zo groot dat een slachtoffer geen hulp zoekt. Dit kan op de lange termijn leiden tot een posttraumatische stressstoornis (PTSS).[9]

    Online hulp bij seksueel trauma

    Voor slachtoffers van seksueel misbruik en victim blaming is de stap naar professionele hulp geen gemakkelijke. Online therapie is vanwege de relatieve laagdrempeligheid en anonimiteit ervan een veilige, eerste stap. Ons team van psychologen staat voor je klaar.

       

      FAQ

      Wat is victim blaming?

      We spreken van victim blaming als slachtoffers van seksueel misbruik als schuldige van het misbruik worden aangewezen. Het bestaat uit kritische vragen of reacties die de indruk wekken dat het slachtoffer het misbruik had kunnen voorkomen of zelfs heeft veroorzaakt.

      Hoe vaak komt victim blaming voor?

      Slachtoffers krijgen het vaakst door vrienden en familie te maken met victim blaming. Van alle slachtoffers die over seksueel misbruik durven te praten, krijgt maar liefst driekwart minstens één beschuldigende reactie.

      Wat zijn de gevolgen van victim blaming?

      Veel slachtoffers lopen al rond met gevoelens van schuld en schaamte die hen ervan weerhouden hulp te zoeken. Victim blaming verergert deze gevoelens. Zonder traumahulp kan het seksueel trauma echter tot een posttraumatische stressstoornis (PTSS) leiden.


      Bronnen:

      [1] E. van Bergeijk (2022, 22 januari). Victim blaming: waarom een ‘ja maar’-reactie nooit een goede reactie is. NU.nl. Via: Nu.nl.

      [2] M. Klaver (2021, 8 december). Thysia kreeg na seksueel geweld te maken met victim blaming: ‘Alsof je nog een keer verkracht wordt’. Via: Linda.nl.

      [3] E. van Bergeijk (2022, 22 januari). Victim blaming: waarom een ‘ja maar’-reactie nooit een goede reactie is. NU.nl. Via: Nu.nl.

      [4] Slachtofferhulp (2021, 9 februari). Eigen schuld, dikke bult? Via Slachtofferhulp.nl.

      [5] E. van Bergeijk (2022, 22 januari). Victim blaming: waarom een ‘ja maar’-reactie nooit een goede reactie is. NU.nl. Via: Nu.nl; Slachtofferhulp (2021, 9 februari). Eigen schuld, dikke bult? Via Slachtofferhulp.nl.

      [6] M. Klaver (2021, 8 december). Thysia kreeg na seksueel geweld te maken met victim blaming: ‘Alsof je nog een keer verkracht wordt’. Via: Linda.nl.

      [7] E. van Bergeijk (2022, 22 januari). Victim blaming: waarom een ‘ja maar’-reactie nooit een goede reactie is. NU.nl. Via: Nu.nl.

      [8] Idem.

      [9] E. van Bergeijk (2022, 22 januari). Victim blaming: waarom een ‘ja maar’-reactie nooit een goede reactie is. NU.nl. Via: Nu.nl; Slachtofferhulp (2021, 9 februari). Eigen schuld, dikke bult? Via Slachtofferhulp.nl; M. Klaver (2021, 8 december). Thysia kreeg na seksueel geweld te maken met victim blaming: ‘Alsof je nog een keer verkracht wordt’. Via: Linda.nl.

      Hoi, Hoe kunnen we je helpen?