Vrijwel iedereen ervaart wel eens stress. Hoewel stress niet altijd slecht is, kan aanhoudende stress grote gevolgen hebben voor zowel je mentale als lichamelijke gezondheid. Veel mensen denken dat stress vooral een mentaal probleem is, maar het kan zich uiten in je hele lijf. Zo zorgt het onder andere voor slaapproblemen, gespannen spieren, hoofdpijn en darmproblemen.
Denk je dat jouw klachten ontstaan door stress? Het is belangrijk om signalen van stress vroegtijdig te herkennen om ergere problemen, zoals een burn-out, te voorkomen.
Wanneer is stress slecht?
Zoals we net al even zeiden, is stress niet altijd slecht. In sommige situaties kan stress handig zijn. Zo kan het je alert maken en helpen om te presteren onder druk. Handig wanneer je een presentatie moet geven voor een grote groep mensen of tijdens een belangrijke sportwedstrijd. Deze stress noemen we ook wel acute stress en is kortdurend. Je lichaam kan hier dus relatief snel van herstellen.
Maar dan is er ook nog een andere vorm van stress, namelijk langdurige of chronische stress. Deze stress heeft grotere gevolgen voor je lichaam en geest, omdat de spanning vrijwel altijd aanwezig is. Je lichaam krijgt hierdoor niet voldoende tijd om te herstellen en blijft dus in een verhoogde staat van alertheid. Als er niets aan langdurige of chronische stress wordt gedaan, zorgt dit op den duur voor lichamelijke en psychische klachten.
Lichamelijke symptomen van stress
Er wordt vaak gedacht dat stress alleen invloed heeft op je gedachten en emoties, maar dit is niet waar. Het heeft namelijk ook directe gevolgen voor je lichamelijke gezondheid. Dit komt doordat er meer stresshormonen worden aangemaakt in je lichaam (dit hormoon noemen we ook wel cortisol). Wanneer er te veel cortisol in je lichaam aanwezig is, zorgt dit voor lichamelijke symptomen.
Dit zijn een aantal lichamelijke symptomen van stress: [1]
- Hartkloppingen
- Hoge bloeddruk
- Veel zweten
- Je spieren spannen zich aan
- Buikpijn of darmproblemen
- Slaapproblemen; slecht slapen of niet in slaap komen
- Hoofdpijn
- Trillen
- Je bent vaker ziek omdat je weerstand minder goed is
Deze lichamelijke symptomen van stress ontstaan doordat je lichaam zich klaarmaakt om te vluchten of te vechten. Dit is een natuurlijke reactie die ontstaat in situaties waarin je veel stress ervaart, en dus veel adrenaline en cortisol aanmaakt. Deze reactie is soms nuttig, bijvoorbeeld als je in een gevaarlijke situatie terecht bent gekomen. Maar bij langdurige stress blijft je lichaam deze reactie herhalen, ook wanneer er geen dreiging is.
Psychische symptomen van stress
Naast lichamelijke klachten ontstaan er ook psychische symptomen door langdurige stress. Niet alleen je emoties veranderen, maar ook zorgt stress voor veranderingen in je gedrag.
Dit zijn veel voorkomende psychische symptomen van stress:
- Je voelt je opgejaagd
- Veel piekeren
- Sneller geïrriteerd en je voelt je prikkelbaar
- Je hebt nergens zin in
- Concentratieproblemen
- Minder zelfvertrouwen
- Besluiteloos
Wat merk je nog meer?
Stress doet veel met je geest en lichaam. Bij iedereen uit stress zich op een andere manier. De een krijgt bijvoorbeeld heel erg last van hoofdpijn terwijl de ander alleen last heeft van hartkloppingen en overmatig zweten. Bovendien merk je ook aan je gedachten of je veel stress ervaart. Zo kun je bijvoorbeeld onzekere gedachten hebben, zoals “ik ben nergens goed in” of angstige gedachten, zoals “ik ga me nooit meer beter voelen.”
Langdurige of chronische stress verandert ook je gedrag. Zo ga je bijvoorbeeld sociale situaties uit de weg, presteer je minder op werk en verandert je eetpatroon. Daarnaast kan stress leiden tot een verminderde zin in seks.
Hoe omgaan met stress?
Herken je lichamelijke en psychische symptomen van stress? Dan is het belangrijk om hier iets aan te doen. Wanneer je langdurig stress ervaart en dit niet probeert te verminderen, worden de klachten alleen maar erger. Zo kan stress op de lange termijn leiden tot overspannenheid en burn-out. En dit wil je natuurlijk het liefst voorkomen.
Gelukkig kun je zelf een aantal maatregelen nemen om stress te verminderen:
- Probeer te ontspannen: zorg dat je tijd voor jezelf neemt om even helemaal te ‘ontstressen’. Ga wandelen, sporten of vind een nieuwe hobby waar je jezelf echt even in kunt verliezen.
- Ademhalingsoefeningen: oefeningen en mindfulness helpen je om te kalmeren en in het hier en nu te leven.
- Van je af schrijven: pieker je veel? Dan kan het helpen om alles van je af te schrijven. Schrijf je gedachten op en probeer er hierna niet meer zoveel over na te denken.
Stress verminderen? Zoek hulp bij stress
Vind je het lastig om je stress te verminderen? Of worden de klachten alleen maar erger en erger? Dan kan het helpen om professionele hulp te zoeken. Een psycholoog online helpt je bij het vinden van de oorzaak van de stress. Want vaak is er een achterliggende oorzaak voor de spanning, zoals werkdruk of geldproblemen. Hierna leer je beter om te gaan met stress zodat je klachten in de toekomst kunt voorkomen.
Een groot voordeel van een psycholoog via internet is dat je vanuit je eigen vertrouwde omgeving met een professional kunt praten. Je hoeft dus niet naar een fysieke praktijk. Handig als je ver van de stad woont of een tijdje in het buitenland verblijft. Daarnaast is er geen wachtlijst en ontvang je dus altijd direct de juiste hulp.
Veel gestelde vragen over wat stress met je lichaam doet
Kun je in je hele lichaam pijn hebben door stress?
Stress kan zich op verschillende manieren uiten, waaronder door pijn in je lichaam. Zo kun je bijvoorbeeld spierpijn in je rug, schouders en nek ervaren omdat je spieren zich constant aanspannen. Maar ook hoofdpijn, buikpijn en een drukkend gevoel op de borst zijn lichamelijke symptomen van stress.
Hoe weet ik of ik een burn-out heb?
Een burn-out ontstaat door langdurige stress. Wanneer symptomen van stress langer dan 6 maanden aanhouden en je het gevoel hebt dat je volledig uitgeput bent, dan kan dit wijzen op een burn-out. Bespreek dit met een arts of psycholoog.
Wanneer moet ik hulp zoeken bij stress?
Merk je dat stress jouw dagelijkse leven in de weg staat? Presteer je bijvoorbeeld minder op het werk of begin je je terug te trekken? Dan kan het goed zijn om hulp bij stress te zoeken. Dit kan op verschillende manieren, waaronder door naar de huisarts te gaan of een (online) psycholoog raad te plegen.
Bronnen:
[1] Stress – UMC Utrecht. (z.d.). https://www.umcutrecht.nl/nl/ziekte/stress