Altijd aan het piekeren

Altijd aan het piekeren? Zo ga je ermee om

Wat als die presentatie niet goed gaat? Wat als de luchtvaartmaatschappij je koffer kwijtraakt? Wat als de dokter met slecht nieuws komt? Piekeren is menseigen, maar je kan er ook in doorslaan. Lig jij ‘s nachts iets te vaak wakker omdat er allerlei rampscenario’s door je hoofd spoken? Zo ga je volgens deskundigen verstandig met piekeren om.

Piekeren hoort bij de evolutie

Piekeren hoort bij onze ontwikkeling als homo sapiens (denkende mens). De mens heeft een buitengewone capaciteit tot vooruitdenken ontwikkeld. Hierdoor beginnen we op tijd met leren voor examens, reserveren we op donderdag een tafeltje voor zaterdag bij ons favoriete restaurant en sparen we alvast voor ons pensioen. Het bijproduct van dit vooruitdenken is piekeren. Want we zijn dus heel goed in bedenken hoe de toekomst eruit gaat zien en wat er allemaal kan gebeuren, positief én negatief.[1]

“Het zijn de capaciteiten om vooruit te kijken waardoor we eindeloos mogelijke rampscenario’s kunnen herkauwen.”[2]

Piekeren over het piekeren

Ondanks de positieve oorzaken en gevolgen heeft piekeren toch een slecht imago. En dat is logisch, want te veel piekeren is doodvermoeiend en brengt je uiteindelijk nergens. Als je veel piekert, weet je ongetwijfeld dat piekergedachten vaak terugkerend zijn. Ze gaan over hetzelfde onderwerp, beslaan hetzelfde negatieve scenario en leveren hiervoor geen oplossing. Mensen die veel piekeren, voelen zich dan ook vaak lamgeslagen. Het piekeren leidt niet tot actie ondernemen en de situatie blijft hetzelfde, waardoor piekergedachten ook blijven terugkeren.[3]  

Piekeren hoort bij de evolutie

Positief piekeren

Wat kun je doen als je last hebt van je eigen gepieker? Volgens psycholoog Bart Verkuil en gedragstherapeut Filip Raes het volgende:[4]

  •       Bedenk je als eerste dat piekeren hartstikke normaal is en dat je het niet volledig kunt voorkomen.
  •       Probeer het snel op te merken als je aan het piekeren bent.
  •       Maak onderscheid tussen zaken waar je wel of niet iets aan kunt veranderen.
  •       Kan je ergens iets aan veranderen? Ga dan over op actie die je zorgen wegneemt.
  •       Pieker je over de mogelijke gevolgen van iets dat je wil proberen? Wacht niet tot je stopt met piekeren en ga ondanks je zorgen over op actie.

Piekeren kan een serieuze indicatie voor angst en depressie zijn. Maak je je zorgen over je eigen piekergedrag? Schakel dan een professional in om je hierbij te helpen.

     

    FAQ

    Wat is het nut van piekeren?

    Piekeren hoort bij de capaciteit van de mens om vooruit te denken. Door mogelijke toekomstscenario’s te overdenken, kun je je goed op de toekomst voorbereiden en problemen voorkomen. Het is wel van belang niet over dezelfde onderwerpen te blijven piekeren.

    Wat kun je doen tegen piekeren?

    Selecteer uit je piekergedachten de zaken waar je daadwerkelijk controle over hebt. Zet je piekergedachten vervolgens om in concrete acties die je helpen de situatie ten positieve te beïnvloeden. Accepteer verder dat piekeren menselijk is en pieker dus niet over het piekeren!


    Bronnen:

    [1] Verkuil, B. (2021). De gelukkige piekeraar (1ste ed.). Ambo|Anthos.

    [2] Verkuil, B. Via Nu.nl. (2021, 28 januari). Nooit meer piekeren is onmogelijk, maar je kan er wel mee leren omgaan. Via: Nu.nl.

    [3] Nu.nl. (2021, 28 januari). Nooit meer piekeren is onmogelijk, maar je kan er wel mee leren omgaan. Via: Nu.nl.

    [4] Raes, F. (2020). Weg van het piekeren. Lannoo; Verkuil, B. (2021). De gelukkige piekeraar (1ste ed.). Ambo|Anthos.

    Psycholoog of maatschappelijk werker

    Psycholoog of maatschappelijk werker?

    De geestelijke gezondheidszorg kent nogal wat specialisaties. Ben je op zoek naar iemand die je met psychische problemen kan helpen? Maar weet je niet goed waar te beginnen? De meeste mensen komen in eerste instantie bij een psycholoog of maatschappelijk werker terecht.

    Maatschappelijk werker

    Waarvoor ga je naar een maatschappelijk werker?

    Een maatschappelijk werker is een erg praktische hulpverlener. Loop je in het dagelijks leven tegen concrete problemen aan die je psychische klachten opleveren? Dan kan een maatschappelijk werker je goed helpen. Denk bijvoorbeeld aan:[1]

    • een onstabiele thuissituatie
    • opvoedingsproblemen
    • problemen op het werk, stress of ontslag
    • financiële problemen
    • administratieve problemen
    • pesten
    • chronische ziekte
    • verslavingen
    • een scheiding
    • een overlijden
    • eenzaamheid 

    Wat doet een maatschappelijk werker?

    Een maatschappelijk werker gaat erg praktisch te werk. Hij of zij helpt je inzicht te krijgen in je situatie en leert je nieuwe vaardigheden waarmee je met die situatie om kunt gaan. Zo leer je de problemen waarvan sprake is zelf op te lossen. Indien nodig kan een maatschappelijk werker helpen bij bemiddeling of je doorverwijzen naar een andere hulpverlener. Meestal is de behandeling kortdurend, omdat er snel verbetering in je situatie komt.[2]

    Hoe schakel je een maatschappelijk werker in?

    Maatschappelijk werk is een dienst van de gemeente en is meestal gratis. Je hebt er ook geen doorverwijzing voor nodig. Het kan ook zo zijn dat je via je werk of andere instantie hulp kunt inschakelen. Veel zorginstellingen en sommige scholen en grote bedrijven hebben een eigen maatschappelijk werker in dienst. Deze vorm van hulp is dan ook erg toegankelijk.[3]

    Maatschappelijk werker

    Psycholoog

    Waarvoor ga je naar een psycholoog?

    Een psycholoog is gespecialiseerd in de samenhang tussen gedrag, gedachten en gevoelens.[4] Een psycholoog kan je dus goed helpen als jouw problemen niet alleen met je externe situatie te maken hebben, maar ook met je innerlijke belevingswereld. Denk aan problemen als:[5]

    Wat doet een psycholoog?

    De behandeling van een psycholoog bestaat grotendeels uit gesprekstherapie. Hiermee leer je anders naar je gedachten te kijken, met emoties om te gaan, en je gedrag ten positieve te veranderen. Je krijgt hier vaak ook opdrachten of oefeningen bij. Indien nodig kan een psycholoog ook de diagnose van een psychische stoornis stellen en je doorverwijzen. Een psycholoog mag geen medicatie voorschrijven.[6]

    Hoe schakel je een psycholoog in?

    Via je huisarts kun je een doorverwijzing naar een gz-psycholoog krijgen. De wachttijden bij de ggz zijn echter lang. Wil je direct aan de slag, klop dan zelf bij een psychologenpraktijk aan. Dit kan ook uitstekend online. Bij De Online Psycholoog kom je bijvoorbeeld niet op een wachtlijst te staan. Ook koppelen wij je op basis van een gratis kennismakingsgesprek aan een van onze psychologen die specifiek met jouw probleem ervaring heeft of om andere redenen goed bij je past.  

    Hulp inschakelen 

    In de praktijk overlappen het werkgebied van de maatschappelijk werker en de psycholoog elkaar regelmatig. Het belangrijkste is dat je de stap naar hulp zet als je daar behoefte aan hebt. Een hulpverlener zal je altijd doorverwijzen als hij of zij denkt dat een ander jou beter kan helpen. 

    En voor zowel de maatschappelijk werker als de psycholoog geldt: je mag ook om begeleiding vragen als het eigenlijk heel goed met je gaat! Dit kun je goed zien als een kans om grote stappen vooruit te zetten en dingen te doen die je eerder misschien niet durfde. De hulpverlener kan je tijdens dit proces goed coachen.[7]

       

      FAQ

      Wat is het verschil tussen een maatschappelijk werker en een psycholoog?

      Een maatschappelijk werker helpt je met concrete problemen in het dagelijks leven. Denk aan een onstabiele thuissituatie, problemen op het werk of omgaan met chronische ziekte. Een psycholoog behandelt psychische problemen die vaak voortkomen uit belemmerende gedachte- en gedragspatronen.

      Wat doet een maatschappelijk werker?

      Een maatschappelijk werker biedt ondersteuning bij problemen in het dagelijks leven die psychische klachten opleveren. Hij of zij helpt je inzicht te krijgen in je situatie en leert je praktische vaardigheden waarmee je de problemen zelf kunt oplossen. 

      Waar kan ik psychische hulp inschakelen?

      De meeste mensen komen in eerste instantie bij een psycholoog of maatschappelijk werker terecht. Voor beide hulpverleners heb je geen doorverwijzing nodig. De Online Psycholoog hanteert zelfs geen wachtlijst. Je kunt bij ons direct terecht voor een gratis kennismakingsgesprek. 

       

      Bronnen:

      [1] Prof. dr. J. van Os (2022, 7 april). Soorten hulpverleners. Via: Psychosenet.nl; J. Michalik (2021, 21 juli). Maatschappelijk werker. Via: Mentaalvitaal.nl; N. Verberne (2019, 22 februari). Wat kan een maatschappelijk werker voor je betekenen? Via: Jongpit.nl; N. Verberne (2019, 29 augustus). Psychische hulp: 8 verschillende specialisten waar je terecht kunt. Via: Jongpit.nl.

      [2] J. Michalik (2021, 21 juli). Maatschappelijk werker. Via: Mentaalvitaal.nl; N. Verberne (2019, 29 augustus). Psychische hulp: 8 verschillende specialisten waar je terecht kunt. Via: Jongpit.nl.

      [3] Prof. dr. J. van Os (2022, 7 april). Soorten hulpverleners. Via: Psychosenet.nl; N. Verberne (2019, 22 februari). Wat kan een maatschappelijk werker voor je betekenen? Via: Jongpit.nl.

      [4] N. Verberne (2019, 29 augustus). Psychische hulp: 8 verschillende specialisten waar je terecht kunt. Via: Jongpit.nl.

      [5] N. Verberne (2019, 6 juni). Wat kun je verwachten van een psycholoog? Uitleg en tips! Via: Jongpit.nl.

      Onderzoek toont aan dat de kantoortuin zorgt voor verzuim door burn-out

      Onderzoek toont aan dat de kantoortuin zorgt voor verzuim door burn-out

      Het Nieuwe Werken staat voor onderlinge communicatie, sparren met collega’s, ideeënuitwisseling… maar werkt het eigenlijk wel? Volgens onderzoek van het tv-programma De Monitor van KRO-NCRV niet. Integendeel: de kantoortuin, een product van het Nieuwe Werken,[1] blijkt juist bij te dragen aan verzuim van werknemers. 

      De kantoortuin leidt tot burn-out

      De Monitor vroeg ruim negentig bedrijfsartsen van de NVAB (de Nederlandse Vereniging voor Arbeids- en Bedrijfsgeneeskunde) naar hun ervaringen met verzuim. Volgens maar liefst negentig procent van hen draagt de kantoortuin bij aan het verzuim van de medewerkers onder hun hoede. De kantoortuin zou voor een gebrek aan privacy, geluidshinder en te veel prikkels zorgen. De gevolgen:

      Deze gevolgen zorgen uiteindelijk voor verzuim door burn-outklachten. Het is vervolgens extra lastig werknemers na een burn-out in een kantoortuin te laten re-integreren. Tachtig procent van de bedrijfsartsen vermoedt dat het verzuim daalt als er minder mensen in één ruimte werken. Van zestig procent mag de kantoortuin worden afgeschaft.[2]

      ‘Er is politiek veel aandacht voor “reparatie” en “verzekeren” van schade aan gezondheid in relatie tot werk. Wij missen daarbij aandacht voor echt preventiebeleid, zoals gezonde inrichting van werkplekken.’[3]

      De kantoortuin leidt tot burn-out

      Het belang van stilte

      In de huidige kennismaatschappij, waarin we meer met ons hoofd dan onze handen werken, is het belang van stilte ongekend groot.[4] Cal Newport, auteur van het boek Diep werk, noemt de mogelijkheid om blokken van tijd geconcentreerd aan een complexe taak te werken ‘de superkracht van de 21e eeuw’.[5]

      Concentratie

      Voor veel van de taken die werknemers op kantoor uitvoeren, is concentratie noodzakelijk. Afleiding vermindert onze cognitieve capaciteiten, waardoor taken langer duren en we ze minder goed uitvoeren.[6]

      Creativiteit

      Ook het uitbroeden van nieuwe ideeën doen we het best in stilte. Natuurlijk heeft overleggen en brainstormen een positief effect op het opdoen van ideeën, maar in een te vroeg stadium kan feedback van buitenaf de creativiteit ondermijnen. Het is niet voor niks dat de grootste denkers en uitvinders uit de geschiedenis veel in totale afzondering werkten.[7]

      Het belang van stilte

      De ideale werkomgeving

      Helaas bestaat de ideale werkomgeving niet. Hoeveel behoefte we aan stilte hebben is per persoon verschillend. Wel is duidelijk dat er een alternatief voor de kantoortuin moet komen – iets waar werknemers momenteel vaak nog maar weinig over te zeggen hebben.[8] Volgens trainer en coach Marijke van Dusseldorp hebben bedrijven genoeg opties:[9]

      • stiltewerkplekken introduceren
      • afspraken maken over de bereikbaarheid van werknemers
      • vergadervrije dagen inlassen
      • niet-storenbordjes gebruiken
      • wandelen (in je eentje) onder werktijd promoten

      Met het (deels) afschaffen van de kantoortuin kunnen bedrijven verzuim door burn-out voorkomen. Dat is pas écht productief!

      Heb  jij behoeft aan en gesprek met een (burn-out) psycholoog? Neem contact op.

         

        FAQ

        Hoe goed werkt de kantoortuin?

        Onderzoek van tv-programma De Monitor heeft aangetoond dat de kantoortuin geen productievere medewerkers oplevert. De geluidsoverlast, het teveel aan prikkels en het gebrek aan privacy zorgen voor stress, vermoeidheid en concentratieproblemen. Het verzuim door burn-out neemt hierdoor toe.

        Wat verhoogt de productiviteit op kantoor?

        We werken tegenwoordig meer met ons hoofd dan met ons handen. Stilte is daarom van belang voor concentratie, creativiteit en daarmee productiviteit. Onderzoek toont aan dat de kantoortuin averechts werkt voor de productiviteit. In plaats daarvan moeten werknemers de mogelijkheid hebben in stilte aan complexe taken te werken.

        Zorgt de kantoortuin voor burn-out?

        Volgens onderzoek onder 90 bedrijfsartsen, noemen werknemers de kantoortuin vaak als oorzaak van hun burn-outklachten. Dat resultaat is eenvoudig te verklaren: creativiteit en concentratie vereisen stilte. Het (deels) afschaffen van de kantoortuin kan verzuim door burn-out verminderen.

         

        Bronnen:

        [1] M. van Dusseldorp (2018). Stilte werkt. Tijdschrift voor Ontwikkeling in Organisaties 1(maart), pp. 34-39. Via: Mimicri-training.nl.

        [2] Nu.nl (2020, 24 februari). Bedrijfsartsen: Kantoortuin leidt tot moeheid, hoofdpijn en verzuim. Via: Nu.nl; KRO-NCRV (2020, 24 februari). Bedrijfsartsen: vermoeidheid en concentratieverlies door kantoortuin leidt tot verzuim. Via: Pointer.kro-ncrv.nl.

        [3] KRO-NCRV (2020, 24 februari). Bedrijfsartsen: vermoeidheid en concentratieverlies door kantoortuin leidt tot verzuim. Via: Pointer.kro-ncrv.nl.

        [4] P. van Agteren (2018, 8 januari). ‘De kantoortuin is funest voor de mentale gezondheid’. Via: Ad.nl.

        [5] C. Newport (2019). Diep werk (4de ed.). Reed Business Education.

        [6] C. Newport (2019). Diep werk (4de ed.). Reed Business Education.

        [7] M. van Dusseldorp (2018). Stilte werkt. Tijdschrift voor Ontwikkeling in Organisaties 1(maart), pp. 34-39. Via: Mimicri-training.nl.

        [8] KRO-NCRV (2020, 24 februari). Bedrijfsartsen: vermoeidheid en concentratieverlies door kantoortuin leidt tot verzuim. Via: Pointer.kro-ncrv.nl.

        [9] M. van Dusseldorp (2018). Stilte werkt. Tijdschrift voor Ontwikkeling in Organisaties 1(maart), pp. 34-39. Via: Mimicri-training.nl.

        Hoe kies ik de juiste psycholoog voor mij

        Hoe kies ik de juiste psycholoog voor mij?

        Het gaat al een tijdje niet goed met je en je hebt besloten de hulp van een psycholoog in te schakelen. Je kunt je nu door je huisarts naar een hulpverlener laten verwijzen, maar tegenwoordig heb je veel meer opties. Ook online! Dat maakt het mogelijk een psycholoog te vinden die echt bij je past. En dat vergroot de kans op een succesvolle behandeling. Hoe kies je de juiste psycholoog?

        Waar moet ik op letten bij het kiezen van een psycholoog?

        Kwaliteit en professionaliteit

        Je gaat natuurlijk het liefst naar een professional die weet waar hij of zij het over heeft. De titel van psycholoog is in Nederland echter niet beschermd. Ga daarom na of de psycholoog die je op het oog hebt NIP- of BIG-geregistreerd is. Deze registraties krijgt een psycholoog alleen door een bepaalde kwaliteitseisen te voldoen. Overweeg je online therapie? Kies dan voor een psycholoog die zich daarin gespecialiseerd heeft.  

        Expertise en therapievorm

        Verschillende klachten en stoornissen worden op verschillende manieren behandeld. Psychologen specialiseren zich daarom vaak in bepaalde deelgebieden en behandelmethoden. Zo zijn er psychologen die alles afweten van stress en burn-out, van depressie en angst of van trauma en PTSS. Andere psychologen verdiepen zich in relatieproblematiek of gezinsdynamiek. Verdiep je ook in de behandelvormen en ga na wat goed bij jou past. Veel voorkomende therapievormen zijn:

        Waar moet ik op letten bij het kiezen van een psycholoog

        Hoe vind ik een psycholoog met wie ik een klik heb?

        Veel mensen schrijven het succes van therapie toe aan persoonlijke eigenschappen van hun psycholoog.[1] Uit onderzoek blijkt dat dit niet voor niks is.

        Therapeutische relatie

        De therapeutische relatie, ofwel de ‘klik’ met je psycholoog, is misschien wel het belangrijke aspect van behandelsucces. Drie factoren zijn hierbij van belang:[2]

        1. duidelijkheid en overeenstemming over het doel van de therapie
        2. duidelijkheid en overeenstemming over de behandelvorm(en)
        3. een vertrouwelijke, emotionele band tussen jou en je psycholoog

        Een ‘klik’ zorgt voor beter resultaat

        Steeds meer onderzoek toont aan dat een goede therapeutische relatie een groot positief effect op het behandelingsresultaat heeft.[3] En andersom: een slechte therapeutische relatie hindert de therapie. De klik met je psycholoog is volgens sommige onderzoeken daarom zelfs belangrijker dan de gekozen therapievorm![4] En hoe eerder jij die klik ervaart, hoe beter.[5] Heb je na een paar sessies het idee dat jij en je psycholoog niet op dezelfde golflengte zitten, aarzel dan niet van hulpverlener te switchen.

        ‘Hoe beter de therapeutische relatie in het begin, des te minder klachten later in de behandeling.’[6]

        Hoe vind ik een psycholoog met wie ik een klik heb

        Online in therapie bij de juiste psycholoog voor jou!

        Al onze (gz-)psychologen en psychotherapeuten hebben een diploma in de psychologie op zak, zijn NIP- of BIG-geregistreerd en hebben ruimschoots ervaring met therapie online. Over kwaliteit en professionaliteit hoef je je dus geen zorgen te maken. En die therapeutische relatie? Die vinden wij ook heel belangrijk!

        Juiste match tussen jou en je psycholoog

        Op basis van een uitgebreid, vrijblijvend en kosteloos intakegesprek koppelen we je met zorg aan een psycholoog die bij jou past. We letten hierbij op je hulpvraag, je behoeften en je voorkeuren, maar ook op je persoonlijkheid. En klikt het onverhoopt toch niet? Dan is schakelen naar een andere psycholoog binnen ons uitgebreide team geen enkel probleem.

        Neem gerust contact met ons op, zodat wij je meer kunnen vertellen over onze werkwijze.

           

          FAQ

          Hoe kies ik de juiste psycholoog?

          Met een psycholoog die goed bij jou past heeft therapie meer kans op slagen. Let bij het kiezen van een psycholoog op kwaliteit en professionaliteit, expertise en therapievorm, en je eigen gevoel: de ‘klik’ met je behandelaar is misschien wel het belangrijkst!

          Hoe belangrijk is de therapeutische relatie?

          De therapeutische relatie, ofwel de ‘klik’, met je psycholoog, is misschien wel het belangrijkste aspect van behandelsucces. Die klik wordt bepaald door overeenstemming over het doel van de therapie en de behandelvorm, en de emotionele band tussen jou en je psycholoog.

          Wat als ik geen klik heb met mijn psycholoog?

          De therapeutische relatie tussen jou en je psycholoog kan het succes van de therapie positief, maar ook negatief beïnvloeden. Ervaar je geen klik? Wissel dan van psycholoog. Bij De Online Psycholoog is switchen eenvoudig en geen enkel probleem.

           

          Bronnen:

          [1] M. J. Lambert & D. E. Barley (2001). Research summary on the therapeutic relationship and psychotherapy outcome. Psychotherapy: Theory, Research, Practice, Training 38, pp. 357-361.

          [2] E. S. Bordin (1979). The generalizability of the psychoanalytic concept of the working alliance. Psychotherapy: Theary, Research & Practice 16, pp. 252-260.

          [3] E. R. Reefhuis, M. K. van Dijk, M. F. Miggiels, e.a. (2019). De kwaliteit van de therapeutische relatie voorspelt uitkomst van psychotherapie bij depressie. Tijdschrift voor Psychotherapie 45(1), pp. 6-23; M. J. Huibers & P. Cuijpers (2015). Common (nonspecific) factors in psychotherapy. In: R. L. Cautin & S. O. Lilienfeld (eds.). The encyclopedia of clinical psychology. New York: Wiley & Sons.

          [4] GGZnieuws (2015, 16 april). Relatie tussen behandelaar en patiënt bepaalt succes behandeling. Via: Ggznieuws.nl; zie ook: Psyned (2021, 25 augustus). Therapeutische relatie: een klik met je psycholoog. Via: Psyned.nl.

          [5] E. R. Reefhuis, M. K. van Dijk, M. F. Miggiels, e.a. (2019). De kwaliteit van de therapeutische relatie voorspelt uitkomst van psychotherapie bij depressie. Tijdschrift voor Psychotherapie 45(1), pp. 6-23. 

          [6] E. R. Reefhuis, M. K. van Dijk, M. F. Miggiels, e.a. (2019). De kwaliteit van de therapeutische relatie voorspelt uitkomst van psychotherapie bij depressie. Tijdschrift voor Psychotherapie 45(1), pp. 6-23. 

          Misofonie

          Misofonie: walging voor bepaalde geluiden is nu een officieel erkende aandoening

          Kan jij je in de kantoortuin ook zo storen aan zwaar ademende, voorbij sloffende of etende collega’s? Voor sommige mensen zijn dit soort geluiden bijna ondragelijk. Ze roepen irritatie, walging en woede op. Aanstellerij? Volgens onderzoek niet.[1] Misofonie, letterlijk ‘haat van geluid’, is sinds 2020 een officieel erkende psychische aandoening.

          Wat is misofonie?

          Mensen met misofonie zijn overgevoelig voor specifieke geluiden. Deze overgevoeligheid wordt veroorzaakt door het brein en houdt geen verband met andere stoornissen, zoals een obsessief compulsieve stoornis of een posttraumatische stressstoornis.

          Symptomen[2]

          •       irritatie, walging of boosheid door de aanwezigheid of verwachting van bepaalde geluiden
          •       een verlies aan zelfcontrole en potentieel agressieve uitbarstingen door de boosheid
          •       bewustzijn van het feit dat de boosheid excessief en buitenproportioneel is
          •       het vermijden van situaties die misofonie oproepen
          •       problemen in het dagelijks leven door de walging, de boosheid en het vermijdingsgedrag

          Misofonie is een aantoonbare, psychische aandoening

          Psychiater Nienke Vulink doet al sinds 2009 onderzoek naar patiënten met een overgevoeligheid voor bepaalde geluiden. De benaming ‘misofonie’ bestaat al langer, maar de klachten werden nooit eerder met officiële psychische aandoeningen in verband gebracht. Daar is door het onderzoek van Vulink verandering in gekomen. Ze kreeg er in september 2020 de Ig Nobelprijs voor.[3]

          Misofonie is een aantoonbare, psychische aandoening

          Misofonie zichtbaar in hersenscans

          Bij mensen met misofonie draaien bepaalde hersengebieden – de gebieden die normaal gesproken actief zijn als we iets uit de omgeving opmerken – overuren. Een van die gebieden is de insula, een gebied dat geactiveerd wordt bij walging. Bij misofonie krijgen geluiden in de hersenen dus een negatieve associatie.[4]

          Behandeling van misofonie

          Misofonie openbaart zich vaak al in de kindertijd.[5] Veel patiënten hebben er dus al jaren last van. En dat kan verregaande gevolgen hebben voor het dagelijks functioneren.[6] Psychiater Arjen Schröder, die in 2018 onder begeleiding van Vulink op dit onderwerp promoveerde,[7] onderzocht daarom hoe misofonie met behulp van cognitieve gedragstherapie behandeld kan worden. Zijn aanpak bestaat uit vier technieken:[8]

          •       ontspanningsoefeningen: leren de lichamelijke spanning onder controle te houden
          •       taakconcentratieoefeningen: leren op iets anders dan de misofonische geluiden te focussen
          •       stimulusmanipulatie: triggers manipuleren door de toonhoogte of het ritme ervan op een computer te veranderen
          •       contraconditionering: leren andere, positieve associaties met de misofonische geluiden te maken

          Schröders aanpak is effectief gebleken. 48% van de onderzochte patiënten wist hun misofonie tot een milde variant terug te brengen. Dit betekent dat zij er in het dagelijks leven weinig last meer van hebben en dat vermijdingsgedrag minimaal is.[9]

           

          FAQ

          Wat is misofonie?

          Misofonie is een overgevoeligheid voor bepaalde geluiden. Het horen van die geluiden roept irritatie, walging en boosheid op. De symptomen kunnen zo ernstig zijn dat patiënten bepaalde situaties gaan vermijden. Het dagelijks functioneren wordt daardoor ernstig beperkt.

          Wat is de oorzaak van misofonie?

          Bij mensen met misofonie zijn bepaalde hersengebieden bij het horen van geluiden actiever dan bij andere mensen. Ook het hersengebied dat betrokken is bij walging, de insula, wordt geactiveerd. Hierdoor ontstaat een negatieve associatie met bepaalde geluiden.

          Is misofonie een stoornis?

          Sinds 2020 is misofonie met dank aan psychiater Nienke Vulink officieel erkend als psychische stoornis. Vulink doet sinds 2009 onderzoek naar misofonie en ontving de Ig Nobelprijs voor haar werk. Er bestaat inmiddels ook een effectieve behandeling voor misofonie. Hierbij wordt gebruikgemaakt van technieken uit de cognitieve gedragstherapie.


          Bronnen:

          [1] A. E. Schröder (2018). Soundbites: Diagnosis, Neural Mechanisms and Treatment of Misophonia. Universiteit van Amsterdam (proefschrift). Via. Uva.nl.

          [2] A. E. Schröder, N. C. Vulink, & D. A. Denys (2013). ‘Misophonia: diagnostic criteria for a new psychiatric disorder’, PLoS One 8)1, e54706. Via. Journals.plos.org.

          [3] Nu.nl (2020, september 20). Misofonie: Sommige mensen worden woest bij het horen van bepaalde geluiden. Via: Nu.nl.

          [4] Nu.nl (2020, 26 februari). Waarom geluiden van collega’s soms zo irritant zijn (en wat je eraan doet). Via: Nu.nl; M. Hoebe (2018, 22 maart). UvA-promovendus vindt mogelijke oplossing voor walging bij geluiden. Via Folia.nl; A. E. Schröder (2018). Soundbites: Diagnosis, Neural Mechanisms and Treatment of Misophonia. Universiteit van Amsterdam (proefschrift). Via. Uva.nl.

          [5] Nu.nl (2020, 20 september). Misofonie: Sommige mensen worden woest bij het horen van bepaalde geluiden. Via: Nu.nl.

          [6] A. E. Schröder & S. Mulder (2018, 25 april). Cgt effectief bij misofonie. Via: Vgct.nl.

          [7] Schröders proefschrift is online inzichtelijk, zie: A. E. Schröder (2018). Soundbites: Diagnosis, Neural Mechanisms and Treatment of Misophonia. Universiteit van Amsterdam (proefschrift). Via. Uva.nl.

          [8] A. E. Schröder, N. C. Vulink, A. J. van Loon, & D. A. Denys (2017). ‘Cognitive behavioral therapy is effective in misophonia: An open trial’, Journal of Affective Disorders 217, pp. 289-294. Via: Sciencedirect.com.

          [9] A. E. Schröder, N. C. Vulink, A. J. van Loon, & D. A. Denys (2017). ‘Cognitive behavioral therapy is effective in misophonia: An open trial’, Journal of Affective Disorders 217, pp. 289-294. Via: Sciencedirect.com.

          Hoi, Hoe kunnen we je helpen?